RINNA ESSAY - I

  

            Rinna awmzia hi, kan sawi kawi hnawk thin e tih lovah chuan, hriat thiam har lo tak a ni. Pathian chungchanga ‘rinna’ tih tawngkam kan hman chhan chu kan taksain kan hmuh loh, kan khawih loh leh a rim pawh kan hriat loh a nih vang a ni mai a. Chhun pachangah ni a sa vawl vawl a ni tih hre tur chuan rinna a ngai lo. Kan hmu a, kan hre tlang vek. Hetianga tihlan hleihtheih loh thil a nih hian ‘rinna’ tih tawngkam hi kan hmang ta mai chauh a ni. Pathian a awm tih hi ring lo pawh an awm, a ring duh lotute chu a hring a hranin kan entir ngawt thei lo bawk.

Lantir (demonstrate) theih a nih tak loh avang hian keimahniah chuan chiang viau mah se ‘rinna’ a nih a lo ngai ta a ni. Ringlo tan chuan hei hi ‘rin thu’ mai angah ngaih theih ni mah se mi tin rilrua thil awm tlat a nih avang hian he ‘Pathian hriatna’ hi Pathianin a dah ngei niin a ngaih theih a ni. Hei hi ‘rinna hmasa’(original faith) an ti thin. Atheist Philosopher lar Antony Flew-an a hun tawp lama a lo rin ve tak ang leh, tun Delhi CM Arvind Kejriwal-an ‘Kan lehkha zir lai kha chuan Atheist te ka ni ve thin a, tunah thil ka han ti ve tak tak a Pathian awm hi ka ring ta…it is just too big,” a tih takna rinna ang chi a ni awm e.

            Chhandam leh chhandam loh, Pathian hmaa thiam chan leh chan loh hriltu rinna erawh chu hei hi a ni lo. Inzawmna erawh chu a awm ngei thung. ‘Rinna hmasa’-ah chuan lei leh van siamtu chu Pathian a ni tih kan hria a, Pathian khawngaihna hnathawh avangin Isua Krista chanchin hrilh hriatin kan lo awm ta bawk a. Chhandamte rinna chu Isua Krista an lo ‘pawmna’ leh ‘dawnna’ tak kha a lo ni ta. Isua Krista Lal a nihna leh misual Chhandamtu a nihna miin a lo pawm a, a nuna a lo dawn chiah khan a ‘ring’ kan lo ti thei ta a ni. A rin chiah khan rinna a nei a ni bawk.

Ringtu nunah chuan thil danglam a lo lang ta nghal a. A nun chhungah Pathian Fapa nihna zawng zawng leh hlawkna zawng zawng chu seng luh a lo nih tak avangin danglam lo chi pawh a ni ta lo. Miin a taksa chhungah zu um khat chauh pawh la lut se a danglam lo thei lo ang hi a ni mai awm e. Pathian Fapa taksa ei a, a thisen in chu a danglam lo a nih chuan dawt a sawi a ni ngei ang. Westminster Confession 14:2 chuan: “He rinna hmang hian Kristian chuan amah Pathian ngei thuneihnain a rawn sawi angin Pathian Thua tihlan apiang chu thutakah a pawm a, chuta thu hlawm tinte thu ken a danglam ang zelin a thawh dan pawh a hrang a; thupekte chu a zawm a, vaunate chu hlauvin a khur a, he dam chhung leh hun lo la awm tura Pathian thutiamte chu a pawm a ni. Amaherawhchu chhandam nih nana rinna thiltih pui ber chu, khawngaihna thuthlung avanga thiam chan nan leh tihthianghlim nan leh chatuan nun nana Krista chauh pawm a, amah chan leh amahah chauh innghahna hi a ni,” a ti ta mai a ni.

Ringtu tan chuan sual sim theih loh tlat emaw, sual kalsan duh loh tlat emaw hi thil awm thei a ni lo. Pathian aiin Setana a chak a ni mai dawn si a. Isua erawh chuan, “Pathian nen chuan engkim tih theih a ni,” (Mk. 9:23) a ti tawp mai. “Antam mu fangkhat ang rinna in neih chuan, he tlang hnenah hian ‘heta tang hian sawtah sawn insawn rawh,’ in ti ang a, a insawn mai ang. Tih theih loh reng in ngei lovang,” a ti bawk (Mt. 17:20). Amaherawhchu, super-power neiin, dawi thiam angin kan duh duh kan ti thei tihna lam chu a ni lo va. Sual hnehna thiltihtheihna chak tak kan nei dawn tihna a ni. Pathian thiltum leh duhzawng huang chhungah chuan engkim kan ti thei ta a ni. Rinna chuan a rin Pathian duhdan piah lamah hna a thawk ngai lo. Pathianin ni tura min duh ang chu kan ni thei tawh dawn. Chu chu Pathian nen chauha kan nih theih a ni.

Rinna chu Pathian nena thawh dun a ni a. Isuan, “…mihring tan tih rual loh a ni lo; Pathian nen engkim tih theih a ni si a,” a ti a (Marka 10:27). Mihring chuan kan ti thei lo. Mahse Pathian nen chuan engkim tih theih a ni. Rinna kaltlangin Pathian nen kan thawk dun a, rinna kaltlang chuan Pathian chakna chu kan hmang ta a ni. Samuel Chadwick chuan, “Pathian nen, Pathian thiltum huang chhungah chuan mihring hi engkimtithei kan ni mai. Pathian nen chuan Ama duh ang tak a ni thei a; a tih tur apiang a ti thei zel a ni,” a lo ti hial. Hei chiah hi a ni Paulan, “Min tichaktuah chuan engkim ka ti thei,” (Phil. 4:13) a lo tihna chhan kha a ni. Tichuan, “Ama chakna chu kan chakna atan a siam tak avangin Pathian duhdanin kan awm thei ta a ni.”

 Hei hi rinna a pawimawh em em chhan lai tak chu a ni mai awm e. Judate leh Jentailte chhandam nih theihna kawng awm chhun chu Rinna a ni. Tin, rinna a nihna chhan pawh kan chawlh emaw, innghah emaw vang ni ber lovin he rinna hi Pathian nena kan ‘inzawmna’ a nih vang a ni zawk. Pathian chu mihring a ni lova, mihring hi Pathian a ni bawk hek lo. Thianghlim leh bawlhhlawh zawmtu chu ‘rinna’ chu a ni. Chu rinna kaltlang chuan Pathian chakna leh  thiltihtheihna chu kan lo chang thei ta a ni.