𝐌𝐀𝐋𝐒𝐀𝐖𝐌𝐍𝐀 𝐍𝐈𝐇 𝐓𝐇𝐔𝐑𝐔𝐊


 Bible hian a sawi tum chu a sawi chiang viau thinin ka hria a. Keimahni zawk hian kan ngai pelh lui fo thin ni zawkin a lang.  Tuna kan thupui ngei pawh hi – ‘Malsawmna dawn dan tur thuruk’ ti zawnga lo chhiar kan awm hman ka ring. Ka rin sual chuan lawmawmah ngai ila. Malsawmna chungchangah hian, “Engzah nge ka dawn ang?” tih lam aia, “Engtinnge mite malsawmna ka nih ang?’ tih hi kan vei ber tur a nih lai hian kan dawn tam dan tur zawk hi thlarau leh taksaa kan buaipui ber a ni zawk fo a, ngaihtuahna sen kan ngai leh ta.


Thlir dan inkawlkalh

Thlarau leh taksaa malsawmna a tam thei ang ber dawn hi kan duh ber a ni chawk a. Hei erawh hi chu hria ila - Kristian sakhua hi malsawmna dawn tam tumna sakhua a ni ber lo va, midangte tana malsawmna min nihtirtu tur rinna a ni zawk. I nihna zawng zawng kha midangte tana malsawmna thlen nana hmang tura phuttu a ni a. ‘Mal ka sawm che a, nang malsawmna ni ang che’ tih hi a thupui a ni. Khawvelah hian ringlo leh ringtu kan awm a, ringtu kan nih a ‘Lal leh Chhandamtu atan ka pawm ta che,’ kan tih tawh chuan kan duh dan leh hamthatna tur zawng run run  tur ringawt kan ni thei tawh lo va; min phut leh min tuk ang ang hi kan awm dan tur chu a ni mai tawh zawk a ni. Khawvel thlirna leh Kristian thlirna inkawlkalh em em chu - Khawvel chuan midangte hi mahni inhaivurna hmanrua atan hman a tum tlat, Kristianna erawh chuan mahni hi midangte malsawmna atana luang rual turin a ti thung. Kan pawh em aw?


Pawmchilh policy

‘Pathian ring’ tih leh ‘Pathian ringzo’ tih hi thil inzawm reng ni mah se sawi dan azirin a danglamna hret a. Abrahama khan Pathian a ring a, a ringzo em em bawk. Ring chu kan rilru puthmang ni ta sela, ringzo chu nuna lang lam a ni awm e. Kan rilru kan ngaihtuahna leh kan duhna chuan kan pawmin kan ring thei e, chumi chu kan nun chhuahpuina zel kha ringzo chu a ni. Kan rilru leh kan thlarau dinhmunah chuan Isua Krista chu ka ring theuh mai, mahse a taka nun chhuahpuina kawngah chuan rin zawh loh mai awlsam tak a ni thung. Malsawmna kan nih dawn chuan ‘ring’ ni mai lova ‘ringzo’ tih hi kan phur chhuah a ngai dawn a ni. Chu chu tawngkam pangngaia sawi chuan ‘risk lak fo a ngai’ tihna a nia, thlarau lam atanga sawi chuan ‘rinnaa chet chhuah a ngai’ tihna a ni thung. Pathian ringzova ama duh dante kan pawmchilh a, risk kan lak a ngai thin a nih chu. Pathian thupek an pawmchilh thin a ni. He policy a rawn lan chianna chu Moria tlanga Isaka a hlan dawn khan a nia. Existentialist Philosopher Soren Kierkegaard, Pastor leh Theologian ni bawk chuan ‘Kristianna laimu’ a ti hial a. Abrahama khan a hriatthiamna, a hisapna, a zahawmna, a nihna zawng zawng kha zuan kahlen vekin Pathian thupek kha a pawmchilh tawp a ni, a ti. A finna, a thiamna, a duhna zawng zawng aiin Pathian a dah chungnung zawk a nih kha, ringzo nun dik tak, Kristian nun a ni e, a ti.

 

Thilphal thiltihtheihna

Genesis 12 ah Abrahama kha a lang tan daih tawh a. Khatih hunah khan Dan a la awm lo a, Sinai tlanga an dawn ‘Thu Sawm Pek’ a la awm lo tih kan hria. Mahse, Melkizedeka a han tawng chu, a ngaihsan vang em em pawh ni lovin Pathian tana pek tur remchang ber nia a hriat vang a ni chek ang chu sawma pakhat a hlan ta ngawt a nih kha. A ropui em em chhan pawh tuma phut lohva, a thilphalna vang liau liaua pe a nih vang kha niin ka hre thin. Sawma pakhat pek mai mai te chu a harsat lo teih teih khawp mai. Thilpek chungchanga sermon pakhat pawh ngaithla lo leh idea pawh miin an neih hmain a pe hmiah a ni. Dan awm hmain thlarau dan a lo hmang daih tawh! Lota nena an buaina te kha a thilphalnain a sukiang vek. Lota kha a nau fapa, a bula tal ve chawt mai mai kha a ni a. Mahse Pathianin mal a sawm nasa dun a, an lo hausa ta ve ve a. Hausak ve ve hian buaina a thleng duh a ni awm e. Abrahama pek chuan tlang sangah a fapa Lota chu a hruai a. “Inchuh buai tur a awm lo, ram chu a zau alawm; I duh lam thlang mai rawh. Ding lama i kal chuan vei lamah ka kal ang, vei lamah i kal chuan ding lamah ka kal ang,” a ti ta roh a nih chu. Thilphal tak a ni. Malsawmna a luang chhuak lo thei lo!


Ngilneih a ngai. 

Abrahama malsawmna a nihna chhan chu a rilru a zau tawk a, a nunah midangte chaklohna, an tihsual thlengin a leng em em vek mai a ni. A chungah miin an tisual ve fo, mahse phuba lak rilru atangin a fihlim thung. Malsawmna nih dan thuruk a ni awm e. Lota kha ama duhthua awm thin avangin a che buai thin a. Hmelma mante a tawk a, Pathianin mei leh kata a hal ngai khawpa sual khuaah te nuam ti takin a a khawsa mai a nih kha. A chhan pui ber pawh Abrahama laka a inlak hran vang a ni. Mahse, Abrahama khan a en hrang reng reng lo a ni. A changin ama nun ngei thapin ral lakah a chhanchhuak bawk a. Ral atangin a thatna, a damna, a himna turin a thawk ngat ngat a nih kha. Hetiang rilru puthmang hi ‘mi tam tak tana malsawm nih’ attitude a nia. Thlarau rah ‘ngilneihna’ kha a lo apply daih tawh. Chu ngilneihna, tling lote hmangaih tlatna chu a ni malsawm ruah anga lo sur thin chu! I chunga tisual tawhte laka thiltih leh rilru puthmang kha i thlarau leh thlarau loh tehfung a ni e. Khami level zel atang khan malsawmna pawh i nun atangin a rawn luang chhuak dawn a ni.

 

Lota style hnawl

Lota kha hriat hlawh ve tak, mahse fakna em em tur leh midangte tana malsawmna a nih em em hriat tur awm lo a nia. A nun kan bihchian chuan mi tam zawk hi chuan Abrahama aiin Lota zawk kha kan ang zawk daih ni ta te hian ka hre rum rum a. Pathian hmu chiang tak tak si lovin a hmu fiahtu a khawsain ngaih kan lo ti tha satliah ve mai mai a ni thei tlat. A nihna tak a lang hma khawp mai. Duh thlan theihna hun remchang a han nei chiah chu zah dawn lovin ama hlawkna tur a thlang chat mai a nih kha. Hemi hun tak hi fimkhur  pawimawh ber hun a ni.

Khatia Sodom leh Gomorra atanga chhanchhuah ngat a nih hnu khan a chhandamnaah lawma simna pawimawhzia hrila hun hmanhlel tawh awm a nia. Malsawmna nih chhunzawm a tum miah lo. Hnung lam hawi loh tur chung chunga hawi lui ngam ngat a nupui – sodom nula chhe lo tak, zei hah mai leh khawvel lama parh hak mai kha - a ngai lutuk khawhar awm ngaihna hre lo pawh a ni mai thei a ni. A fate pawh a ngaihsak hlei thei lova rui chhe mai maiin a hun a hmang ral. Khatiang nun khan malsawmna a thlen mawh khawp a nia. Malsawmna a thlen lo chauh ni lovin hnam sual tak thlahtu Moaba te Ammona a hrin phah ta a nih kha.

Malsawm nih thuruk chu a chiang e – Abrama entawna Lota style hnawl.

 *****

 

Comments

Popular posts from this blog

CHANCHIN THA NIHNA TAK

𝐙𝐔 𝐋𝐄𝐇 𝐑𝐔𝐈𝐇𝐇𝐋𝐎: 𝐓𝐇𝐋𝐀𝐑𝐀𝐔 𝐍𝐔𝐍 𝐀 𝐍𝐆𝐇𝐀𝐖𝐍𝐆 𝐃𝐀𝐍

Engtinnge Kristian Nun Nghet kan neih theih ang le?