KAN BORAL I PHAL EM NI?

  

 

Kan Lalpa Isua Kristan Sermon ropui ber “Tlang chunga thusawi” an tih, Kristian ni ve lem lo te pawhin an ngaihsan em em, chu a thlak zova, thu chauh ni lo, a taka a thiltihtheihna lantir hun a lo thleng ta. Matthaian kan hriat atan a lo chhinchhiah chiang khawp mai. Tlang atanga a lo chhuk chu a hnenah phar a lo kal a, “Lalpa, i duh chuan mi tithianghlim thei e,” a lo ti mauh mai. Lal Isua hun laia pharte chu taksa natna leh hmelhemna piah lamah mite thinhrik leh ten…a rapthlak lutuk. Mahse chu pa phar hri chuan a aia thunei zawk a tawng a, chawplehchilhin a thianghlim nghal.  

 

Sipai za hotu Jentail mi, a fapa zenga dam lo chungchangah Isua a rawn dawr. Isuan naupang chu kan a tum. Sipai za hotu inngaitlawm chuan a in chhung Isua luhna tlakah a ngai lo, a rinna nasa tak chuan dam leh dam loh chu Isua thu thu a nihzia a hre chiang hle. Isuan ral atangin a tidam leh mai. Petera pizawn khawsik a tidam, ramhuai a hnawt chhuak, dam lo zawng zawng a tidam…Isuan chawlh a mamawh a niang e. Lawngah a lut a, a zirtirten an zui lut. Lawng mei lam a pan a, a muhil ta thlawrh thlawrh ni tur a ni.

 

Isua zuitute chan a chau ta

 

Tichuan, thlipui nasa tak a lo tleh a, tuifawnte chu lawngah chuan a lo fawn lut hlup hlup a, lawng chu a lo khat dawn ta mai a. Isua zuitute, a hnena awm te chan a va chau ta ve. A va inhmeh lo ve aw! Phar, zeng, khawsik, natna tinreng a duh ang anga tidam theitu; ramhuaite pawh a thu thua awmtirtu hnena kan awm hian hei aia nuam deuh kan beisei thin a ni lo maw? Beisei pawh a awm viauin a lang thei. “…lawngah a chuang a, zirtirte chuan an zui a…lawng chu Pathian ropuinain a lo khat ta a,” tih emaw, “…lawngah chuan chhimbal mawi em em a rawn zam ta a…” tih emaw, “…vana mi ho mipui an lo zai ta chiam a…”, tih emaw, “…thuro rual lawngah chuan an rawn puang ta chiam a…” han tih emaw ni sela inhmeh kan ti tur a nia. Mahse “dil chu nasa takin a lo fawn ta a…tuifawnin lawng chu a vur hlup hlup mai a…” tih a ni ta zawk.

 

He thu hian hei hi min hriat nawn tir theuh teh se. Lawng chhungah Krista kan zui luh ve chuan thlipuiin min nuai mai thei. Isua zuitute chuan thlipui leh tuifawn an beisei thei ang. Johana 16:33 “Khawvelah hian hrehawmin in awm thin...” a ti. Helai thu pawh hi, “Khawvelah hian hreawmin in awm ang,” tia dah theih a ni. Sap Bible standard translation tam tak pawhin heti hian an dah zawk (KJV, NEB, NIV, ESV, HCSB). Pathian fa, Ringtute hian nat leh sat an tuar, tlakchham, rilru hah kun ngawih ngawih, sual hnathawh avanga tah ngawih ngawih, thihna thlengin an tuar vek. Isua an zui a, thlipui leh tuifawn, lirnghingah an lut a nih kha. Tuifawnin min nuai leh nuai loh hi ringtute danglamna a ni lo; tuifawn kara min Awmpuitu zawk hi khawvel laka kan hranna chu a ni.

 

Mihring zawhna

 

Thlipui leh tuifawn karah hian zawhna pahnih a lo lang ta thawt mai. Zirtirte zawhna leh Zirtirtu zawhna. Zirtirten, “Zirtirtu, kan boral hi pawi i ti lo vem ni?” an ti mauh mai. Han chik lawk teh ang. Isua thiltihtheihna an ringhlel miah lo. “Thlipui hi haureh theih em?” an ti lo. “Tuifawnin min nuai mek hi hre lo vem ni?” tiin Isuan a hriat ve loh an ring miah lo. “Thlipui leh Tuifawn hi i lo haureh thin tawh em?” tiin a experience an zawt lo. An zawh chu maw: “…kan boral hi pawi i ti lo vem ni?” Isuan a ngaihsak leh ngaihsak loh chungchangah an buai ber a ni.

 

Hei chiah hi hlauhnain a thlen thin chu a ni. Kan zam tawh chuan kan mit a fiah tawh lo va, Pathian thatna meuh pawh ringhlel a, beidawnna khura luh a awl khawp mai. Thlipui leh tuifawnin min nuai lai hian engtin nge a muthilh theih le aw? Amah zuia lawng chhunga ka luh hnu hian hetiang seismos (lirnghing, thlipui) hi engvanga ka chunga thlentir nge a nih? Pawi a ti lo em ni? Min ngaihsak lo vem ni?

 

Mihring Fapa zawhna

 

Thlipui leh tuifawn karah chuan Zirtirtu chu a lo mu thlawrh thlawrh mai si. Zirtirte an mangang, Zirtirtuin mumang a lo nei. Khawpui a ri dur dur, Isua a hnar dur dur mai. Zirtirte an phili, Zirtirtu lah chu a zanlai dawn chauh tih theih a ni. An han kaih thawh chuan hemi zana zawhna pahnihna, “Engahnge in hlauh?” tih a phuh chhuak ta a ni. Engkimtithei a ni a, amah zuiin a bulah an awm a, an la hlau tlat chu mak a ti a ni ang. Zilhhauna, “Rin tlemte u, engahnge in hlauh?” tiin a zilhhau ta hial a ni.

 

Ringtu nuna tul lo taka kan buaina chhan tam tak chu kan hlauh vang a ni. Min tichautu, mimal nun leh midangte (thenawmte leh chhungkuaah pawh) nena kan inkar tinuam lo thin; a chang phei chuan sual bawiha kan tan phah hial thinna pawh kan hlauh thin vang a ni. Chan kan hlau, retheih kan hlau, mi hmuhsit nih kan hlau, hlimna chan kan hlau, nawmna chan kan hlau bawk. Kan pal sual nawk nawk thin a nih hi.

 

Hlauhna anchhia

 

Hlauhna hian thin a tiram a, huatthu a tichhe thei. Rilru fim kan nei hman lo. Juda nuai tam suattu mi nunrawng bera an sawi Adolf Hitlera pawh kha German pastor Martin Niemolleran 1933 a hmaichhana a biangbiak hnuin, “Hitlera hi hlauhnaa khat a ni,” a ti. Chu hlauhna chuan mi nunrawngah min siam thei a ni. Hlauhna hian thil tha min theihnghilh tir thin bawk. Isua thiltihtheihzia te kha zirtirte khan hre duh se hre tur an ni. Phar, zeng, khawsik, ramhuai hnawh chhuah, natna tinreng a tidam. Isuan a hauhna chhan pawh an hre lo lutuk kha niin a lang. Kan zama, hlauhnaa kan khah hian Pathian thatna leh enkawlna kan chan tawh zawng zawng, a thiltihtheihna kan lo tem tawh zawng zawngte pawh min theihnghilhtir thin a ni.

 

Hlauhna hian min tichau a, kan thlarau nun a hip hul thin. Hlim tak leh lawm taka Pathian pawl leh a rawngbawla hun hmang tur kha nguina leh zawinain min hneh ta thin a. Thlarau leh taksaah kan nih tur ang kan pha ta lo thin a ni. Chuvang chuan alawm Isuan amah ringa, hlau lo tura min zirtir nasat em em. Isuan a sawi tam ber chu: “Hlau suh u,” tih hi a ni e, an ti. Khawvel hmachhawn hlauhna te, mite tihduhdah hlauhna te, sual leh a thiltihtheihna hlauhna te leh thil dang awm thei zawng zawng hi, “Keiin khawvel ka ngam ta….Hlau suh u,” a ti a nih hi.

 

Kan Lalpa chuan rinna tlakchham avanga hlauhna avanga kan buai hi a hlau hle a ni. Amah ringzova, amaha innghat a, a thiltihtheihna leh hmangaihna hrethiam turin min duh a ni. Hlauhna hian min tibuai thin tih a hria. Thlipui a rik hum hum a, tuifawnin a nuai her sawk sawk a, lawng chhunga tui a khah dawn hial tawh pawhin kan Lalpa chuan, “Engahnge in hlauh?” a la ti chheu mai a nih hi.

 

Hlauh tur a awm leh si

 

Hlauh loh tur chu hlau lo tur kan nih rual hian hlauh tur dik tak chu hlau tur kan ni lawi si. Isuan, “Taksa tihluma thlarau tihlum thei lotute chu hlau suh ula; Gehena-a thlarau leh taksa tiboral theitu erawh chu hlau zawk ang che u,”(Mt. 10:28) a ti a nih kha. Huaisenna dik tak chu Pathian hlauhna, Pathian tihna atanga chhuak a ni. Isua hian hlauh loh tur zawk hi kan hlauh palh a hlau hle mai. Hlauh tur chu pakhat chiah a awm. Chu chu thlarau leh taksa tiboral theitu Pathian a ni.

 

Thenkhat chu an huai khawp mai. Hringnun hi an pal bawrh bawrh a, a thim a var an thlu lo. Vannei leh thiltithei hle pawhin an lang thei. Mahse hetiang huaisenna suak hi Lalpa Isua sawi a ni lo. Isuan a duh chu rinna atanga lo chhuak huaisenna. Kan tun hma nun, kan tun hun, leh kan hmalam hun atana Pathian rinna, Amaha innghah ngamna atanga lo chhuak zam miah lohna. Huaisen taka hmalam penna hi. Chumiah tak chuan thlipui leh tuifawnte chu “Ngawi la, awm hle hle rawh,” a’n ti chiah mai a. Thli chu a bang a, a lo reh ta thup mai a ni.

 

 

*****RE26062020*****