𝐊𝐇𝐀𝐖𝐕𝐄𝐋𝐀 𝐇𝐌𝐄𝐋𝐂𝐇𝐇𝐄 𝐁𝐄𝐑

 

‘Hmelchhia’ han intih khum teh tlawng pawh a hrehawm dawn tehreng nen, ‘Khawvela hmelchhe ber’ tia Youtube-a han in-upload sak hmiah phei chu a tuartu tan a na awm mang e. Chu mai ni lo, viewer 40,00,000 a nei zui mai bawk; chu chauh pawh chu a la ni lo cheu, comments lamah chuan ‘Kan that tlan nan intihlum law law ta che,’ tih te, ‘I luah khan silai chuktuah la inkaphlum rawh,’ tih te, ‘A nu leh paten engvanga damtir nge maw an nih le?,’ ‘A en pawh ka en thei lo!’ tih tein an chhu zui bawk a. Tleirawl kum 17 thil tawnah chuan rapthlak pawl tak a ni thei ngei ang. Hmel ringawtah chuan a chhe ve em bawk a ni.

Fiamthu a ni lo

Ka thil sawi mek hi phuahchawp ni mai awm tak ni mah se thil thleng tak tak a ni tlat si. Lizzie Valesquez hi US-a piang leh sei lian a ni a. A pian tirh tein a taksaah harsatna danglam bik ‘thau theih lohna’-in a tlakbuak a, 0% fat deuhthaw a ni thin a ni. A pian tirh pawhin Kg 1.2 vel chauh a ni reng a. Khawvel pumpuiah ani ang 3 chiah an awm an ti. Chutiang harsatna chuan a hmel hmai leh taksa pawh a tisawngkawn nasa em em a. Hmuh hrehawm leh rapawm khawp hmel a put avangin sikul a kal tirh te chuan a classmate tumah a bula thu duh an awm lo. Tunah chuan kum 31 a ni ve tawh a, mahse a rihna hian kg 29 a la pel ngai miah lo a ni. A hmel han en chuan ‘a pi ha beu’ tih rilru rawn lang nghal uar mai; mit khing del, pual deuh hru-a meng, mawi lo khawpa hnar kawh vuh mai, ha kuh lang sar veu vo tak a ni; ruh chauh a ding emaw tih mai tura ding theu mai, ani lakah chuan Zohawpi insiam chhia meuh pawh ‘Miss Kan Khua’ tling vawng vawng awm a ni.

A ropuina sawr chhuahin a awm thung

‘En thuaka chhe thuak, en chet cheta chhe chet chet’ tih ang deuh tling khawp, ramhnuaia hmuh thut chi ni miah lo ni mah se chu a ‘chhiatna’ chuan inhnehtir a tum reng reng lo. A hmel a chhia mai a ni lo a, a natin a na a ni ber mai. A mit tha lam pawhin a hmu fiah hleithei lo a, chaw lah chu minute 15 hnua ei zel a ngai, vawi tam tak a inzai tawh bawk a.  ‘Chhiatnain a bawm’ tih theih hian ni mah se, hneh tumin a tang sauh sauh a. Rilru nat avanga mittui tlak zawih zawih hun te chu a tawng zing lutuk mai, mahse chutiang zawng zawng chunga len a tum tlat a ni. ‘Miten min hmuh dan hi ka nihna hriltu atan ka hmang dawn hauh lo’ a ti sauh sauh mai a. A damchhunga a tih atana a thiltum – college zir chhuah leh lehkhabu ziah a ni a. Chungte chu hlen chhuakin lehkhabu pawh hi 4 lai a ziak tawh a ni. Tunlaia mite ngaihthlak duh tak ‘motivational speaker’ ropui tak a ni ta hial a, Youtube channel te neiin a hmelchhiatna chu lar nan a hmang hial zawk a ni ‘Khawvela hmelchhe ber’ an tih tum khan indawmkunin a tawmim duh miah lo a, a ropuina sawr chhuaktu pawimawh a ni.

Nu leh pa ropui

Lizzie nun han hriat hi chuan a nu leh pa kan sawi thleng lo thei lo vang. A tir te atangin rilru puitling takin an dawngsawng a. A theih tawpa thaa enkawl turin an inpe sauh sauh a ni. A nih dan tur awm ang chu a piantirhin a lang nghal vek a. Doctorten “In fa hi tawng chhuak tur leh mahnia kal chu sawi loh bawkvak tur takngial pawha beisei chi a ni lo vang” an ti. An fa hmasa ber nihphung chu a rapthlak dawn hle mah se, ‘Kan mit ngeiin a en ang a, kan inah kan hruai hawng ang a, kan enkawl ang a, kan hmangaih em em dawn a ni,’ an ti sauh sauh zawk a ni. Chutiang tak a  nih avang chuan Lizzie-i pawhin a danglamna a hre mai miah lo a. Sikul a luh chiahin a inhre chhak ta a, naupang dangten ‘hlauh’ enin an lo en mai si a. Chutiang taka an han en hrang chu a ngaihna hre lovin mak a ti hle nghe nghe a ni. A nu leh pate chuan, ‘Mi dangte aiin i te deuh a, he taksa harsatna hi i nei a, mahse hei hian i nihna dik tak a hril miah lo a nia, engah mah ngai suh u, i lan dan ngawt hi i nihna kim a ni lo,’ tiin an fuih sauh sauh a ni. Hmangaiha enkawlin an hum tlat thin a ni. A champion chu a nu leh pate hi an ni lo thei lo. Hringnun hlutna an hre chiang em a ni. Pathian tih mi an ni a, an kuta Pathianin a dah an ngaihlu em em si a.

Vanduaina chung chuang chungah a chuang daih

Lizzie chuan a danglamna chu malsawmnaa chantir a, midangte tanpuina hmanrua leh fuihna hmanrua hman a tum ta tlat a. A Youtube channel chuan 2016 daih tawh khan entu maktaduai 56 a nei tawh a ni. A chanchin behchhan A Brave Heart: The Lizzie Story documentary film chuan US pawn lam ram 40 aia tamah en a hlawh a a. Lehkhabu chhiar hlawh tak, Lizzie Beautiful te, Be Beautiful, Be You te, Choosing Happiness te, leh Dare To Be Kind te a ziak tawh a. Khawtlanga mite hnuaichhiah leh namnul thinna tihbo tumin a hun a hmanhlel ta a ni. Social media, tunlai khawvela hmeltha leh pian nalhte intihlarna hmanrua anga ngaihah hian a hmelchhiat a larpui ta daih mai. Thu sawi tura sawmna te chu a dawng tam rem rem khawp mai. Taksa lan dan aia rilru puthmang a lo pawimawh zia a hriat chiantir hle mai. Nangmaha awm zawng zawng kha i hmang tangkai thei, tihna a ni.

Hringnun zirlai

Lizzie hian, “Mite min hmuhsitna chu ka kal zelna kawng tiengtu atang ka hmang,” a ti hlauh mai a. A nunah hian zir tur a tam hle mai: ‘Vanduaina hi mi thate chungah a thleng fo’; ‘Mite ngaihdan ngawt che aiin i hlutna a sang fe,’; ‘Hlawhtlinna hi mi hmuhsitna beih let dan tha ber a ni e’; ‘Harsatna hi than zel nan a pawimawh’; ‘Chhungkua hi a hlu ber; ‘Fanau enkawl hian awmzia a nei’; ‘Hringnun hlutzia inzirtir a ngai’; ‘I chak lohna ruam kha i vanneihna ruamah chantir rawh’; ‘I hlauh ber chu i hmachhawn a ngai thin’; ‘Thil thleng zawng zawng hian chhan tha tak a nei’; ‘Hlim taka awm thlang zel rawh,’ tih te hi  a zir chhuah mai theih ang.

Lizzie hi Kristian tha tak a ni an ti a: “Pathian chuan rinawm takin min hmangaih theuh a. Kan nihna ang ang hian vawiin, tunah ngei, hian min hmangaih a ni. Kan thil lo tih tawhte chu eng pawh ni se a lem chuang lo. Kan thusawite a hria a, kan thinlung duhzawngte chu a hre vek. Pathian nena inkungkaihna tha leh thuk tak kan neih theih nan hun tha min pe theuh a ni,” tiin a sawi. “I nih ang ang khan a tha tawk. Midang ang i ni lo kha a tha khawp zawk a. I nihna bik kha i mawina chiah a ni a, a chhan pawh i nihna siamtu a nih vang a ni. Khawvel hian i nihna ang tak khan a mamawh bawk che a nia. Chu chu thu dik chiang bang a ni”; “Midangin nihna min pek a tul lo va, mahniin kan nihna tur chu kan phur chhuak mai tur a ni,” a ti thin a ni.

Hmelthatna hriat chhuah

Hmeltha tawka inngaite hi mi vannei an ni an ni awm e. Tam zawk hi chuan kan taksa pianphung hi kan duhtawk lo khawp ang. Film star ho pawh an induhtawk lohna lai an zawt a, sawi tur an ngah ve khawp mai. A thenin ‘Ka hnar a zum lutuk,’ ‘Ka ek bathlar a sang mah mah,’ ‘Thau ka awlsam lutuk,’ an ti ve nuai mai. Mahse, Lizzie tluka vanduai hi chu kan tam lo hle awm e. Ani hian ‘hmel a ni ber lo’ tih hi a tilang chiang em em a ni. Khawvela hmelchhe bera an sawi hian, “Tuna i nih ang chiah khan sawiselbo i ni, kei pawh ka ni,” a ti ngat a nih chu. A hmel thatna a hmu thiam tlat! Mi tin hi Pathian kutchhuak kan nihzia leh a duh ang taka min duan a nihzia a hmu fiah ngawt mai. Vanrama thil thleng tur pawh hi kan taksa ruangam inthlak danglam ta vuk lam aiin, kan nihna tak, Pathianin a duh ang taka a siam, hriat chhuahna a ni zawk awm asin. Pathian chuan a siam sual awm hauh si lo a. Lizzie telin…

 

 

                            A thlalak telh i duh chuan

---

 [a1]A