𝐑𝐎𝐏𝐔𝐈𝐍𝐀 𝐌𝐀𝐊

 

‘Pathian be pawp’, ‘Thlarau hriattirna chang’, ‘Hriak thih rawngbawltu’, tih tawngkamte hian rilru a kap fo thin. Thlarau Thianghlim hnathawha Isua Krista ringtu kan lo nih theuh tawh hnuah hian a bika ropuina leh thlen sanna hi a la awm cheu em ni dawn? Ringtu theuh theuh zingah hian Pathian pawh zual leh an hnena Pathian inpuan bikna te hi a awm theih dawn em ni ang? Chutiang mi nia kan ngaihte chu Pathiana ropuina nei bik an ni em? A khawngaihna avang chauhva a koh a mite zingah hian Pathian hre bik leh Pathian hriat bik nih hi keimahni mihring hriat thiam dan nge Pathian Thu zirtir dan? Mihring zingah chuan ngaihsan zual leh kan tehfunga ropui bik neih loh theih ni lo mah se chutiang chuan Pathian hian a lo teh kher em le?

 

A ‘Ber’ tling

 

Lal Isua thu sawi zinga mak ka tih pakhat chu Baptistu Johana chungchang a sawi: “Hmeichhe hrin zingah Baptistu Johana aia ropui an awm lo” a ti mauh mai kha a ni. A awmzia hi ngaihtuah tham tak a ni. Thuthlung Hluia mi ropui zawng zawng kha a hre vek a. An ropuizia pawh a hretu ber a ni. Johana kha a ropui ber a ti a nih loh pawhin a aia ropui an awm bik lo a tihna chu a ni ngei si a. Thlarau lam dan mak tak a ni lo thei lo. Nova, Abrahama, Josepha, Mosia, Samuela, Davida, Elija, Elisa, Isaia, Daniela, Nehemia…Baptistu Johana aia ropui an la piang lo a ni.

 

Keini tehna siam chu ni se a list-ah hian Johana hi a lang pha kher lo mai thei. Baptistu Johana khan khawvel finna lamah eng tehchiam a nih kan hre lo; khawvel rosum leh pai lamah phei chuan engmah nei bik lo, ‘sanghawngsei hmul puan leh savun kawnghren’ –a inthuam ve mai mai, a ei leh in pawh ‘khaukhuap leh ram khawizu’ tih vel mai mai a ni. Tunlai mite natna tlanglawn zunthlum leh thau luat a hlauhawm lo hle. Sorkarah dinhmun tha a nei hauh lo va, miliante huat rawn a ni zawk. Tunlai tawng takin ‘Evangelist riangvai’ a ni ve mai awm e. Thlarau lama kan ngaihsan chi, thuneihna kenga kan hriat ‘thilmak’ phei chu pakhat mah a ti lo a niang, Bible-ah record a awm lo. Mahse, a hmaa mi tumah ani aia ropui an awm si lo!

 

 

Ropuina mak

 

Vawiinah hian ‘power’ nei deuhte hi kan ngaisang a, thlarauva sang deuhah kan ngai fo niin a lang.  Pathian be pawp bik deuh dinhmunte hi kan nih chak ber a ni fo si a maw! Ropui kan tih chi a nia, Isuan ropui a ti ve kher em le? Hmeichhe hrin zawng zawng zingah Baptistu Johana aia ropui an la piang lo a tihna chhan hi eng nge ni ta ang? Isua ngaiha ropuina hi eng nge ni ang le? Kan duh ve a nih chuan kan chhut chian a ngai hle ang. Chhanna lang chiang ber chu Baptistu Johanan a sawi chhuah nun “Ani chu ropui telh telh tur a ni a, kei erawh chu te tial tial tur ka ni,” tih thupuia a neih vang hi a ni ber awm e. Johana khan Isua a hre chiang a, a hmu chiang em a, ama chanvo a te tial tial ang a, Krista chu a lian tial tial ang tih a pawm hmak. Chu chu a inphalna a ni a, chu chu Isua nena an inkar thu a ni. A va han thuk kher em!

 

A nihna takah chuan ‘Isua lar telh telh se, kei erawh chu boruak nei lo tial tial ila,’ tih kha mihring ramah chuan a tan khan a awl vak lo tawp ang. Isua khan Johana baptisma a chan zawh khan hun engemaw chen chu a hnung a zui veah zir miten an ngai a. A zirtir (counsellor?) a lo tang tawh tihna ang vel a nih chu. An team karah hian boruak pawh a awm deuh a niang. Johana zirtirte pawh khan rawngbawltu junior zawk a lar chho zawk tan ta hial kha an lawm vak lo ni tur a ni, mahse an pu ber (Speaker?) Johana chuan ‘ani chu tlatlum tur a ni, kei erawh chu lang tur ka ni’ a ti daih mai. Thlarau rama ropuina chu he nun hi a ni daih mai. ‘Ani chu ropui tial tial tur a ni a, kei erawh chu te tial tial tur ka ni,’ ‘Keimahah hian Isua hi langsar telh telh tur a ni a, keimaha keima chanvo erawh hi chu te telh telh tur a ni’ tih thupui neia nun hi kan Lalpa ngaiha ropuina chu a ni daih si a. Thilmak tih tam lam a ni lo, inlarna hmuh dangdaih lam pawh a ni bawk lo; Pathian hnen atanga thu thar dawn theih leh theih loh lam pawh a ni lo va, rawngbawlna dinhmun sang leh sang lo a ni lo.

 

Thlarau thutak

 

Mahse, ringtu intite meuh pawh hian he tehfung, he ‘standard’ leh ‘principle’ atanga inteh hi a har kan ti tlang a. Kan hman thiam loh em avangin midang ropuina tehna atan pawh kan hmang thelh fo mai. Rawngbawltu ropui leh ropui loh, mi thlarau mi leh mi loh, kan hmuh dan pawh kan tisual thin a nih hi. Tin, kan tehfung dik lo hian kohhran nun pawh a tinuam lo thei a, chu bakah kan rawngbawlna pawh a tithuanawp thei a ni. Isua ngaiha Johana a ropui em avang hian, ‘lei rosum ngah’, ‘khawvel dinhmun sang’, ‘mihring fina fing’, ‘lar leh hmel mawi,’ ‘talent neih that’, ‘rawngbawlna ropui tak neih’ thleng hian a sang lua lo tih hriat tur a ni. Amaherawhchu, heng nihna zawng zawng hi ‘Kei chu te tur ka ni a, Krista chu lian zawk tur a ni,’ tih thupui hmang chunga kan nihna a nih chuan a tangkai thung ang.

 

Mizo Kristianten ‘thlarau chan san’ kan tum lutuk leh ‘chang sang’ nia kan hriatte kan ngaisang lutuk hi kan buai phah fo tih a lang. Thlarau game khelh hi a ‘mihring’ ber awm e! Thlarau Thilpek leh Thlarau Rah kan ngaihpawlh a, Thlarau Thilpek zingah pawh ngaih ‘thlarau’ zual bik kan la nei cheu nia! Thlarau thilpekte reng reng hi a petu hian Kohhran tihchakna (sawt tlan nan) atana hman tura a pek a ni tih pawh hriat a ngai. Kan thilpek dawn a inan loh pawhin pawi tih miah loh tur; kan dawn apiang kha Krista Kohhranin a mamawh avanga dawng kan ni si. Thilpek na na na chapopui leh induh phah nan a hman theih loh a, ‘thlarau tehfung’ a nih loh avangin Thlarau dinhmun san leh san loh tehna atan hman miah bawk loh tur. Tehfung dika sang chuan, ‘Ani a lian ang a- Keimah ka te ang’, ‘A pung ang a- Kei ka cha ang’ a ti, chu chu ‘Thlarau Thutak’ a ni.

 

Tet chu lenna

 

Isua thusawi mak leh em em chu. ‘Vanrama mi te ber pawh ani ai chuan an ropui zawk a ni’ a tih hi a ni a. Isua lo lan hma zawng khan Baptistu Johana aia ropui an awm miah lo, mahse Isua lo lan hnua ringtute zinga mi te ber pawh ani ai chuan a ropui ta a nih chu! Thil ni theia ngaih pawh a harsa hial a ni. Hetah chiah hian ‘Lalpa hriatna dik tak’ hlutzia leh pawimawh zia a lang chiang khawp mai. Baptistu Johana kha Thuthlung Hlui zawlnei hnuhnung ber khan a hmaa mite aiin Isua a hre chianga, a ropui ber reng a. Isua thihna leh thawhlehna awmzia te, Isua hnathawh ropuina te chu Pathian Ram member te chuan Pentecosa Thlarau Thianghlim rawn kal hnuah phei chuan kan hre chiang em em tawh a ni. Johana aiin kan hre chiang tawh zawk, kan ti thei ang. Chu chiah chu ‘thlarau’a kan ropuina chu a ni tlat! Chu hriatna a pun lehzual theihna chu- ‘Ani chu ropui tial tial tur a ni, kei erawh chu te telh telh tur ka ni,’ tih nun neih a ni. Johana nunpui nun leh ropui chhan kha a ni a.  Chutah bak chuan Lal Isuan ropuina a teh lo a niang e!

 

*****RE14052021*****