RE Ralte

Inring rengin ka awm a, ka rin loh lai takin a lo thleng! Covid hri a leng chum chum a, fimkhur a ngai nasa a kai ve thei kan ni tih pawh ka hria. Mahse, keima chungah tak chuan a thlen em chu ka ngai ngam thin lo nge ka inphal lo, chutiang ni ve turah ka inngai tlat lo. Chu mai bakah ngai neihna boruak a lo awm thui tawh hle a lo ni a. First wave vel kha chuan kan hlauvin kan invawng nasa a, second wave pawh kan la uluk viau, 3rd wave-ah meuh chuan a virus pawh a lo dal deuh tawh bawk nen, him deuh rohva inngaihna leh then lehrual han kawm chang pawhin kai mai lo tura inngaihna a lian aniang. Chutih lai tak chuan a rawn thleng rup mai a ni. Rin loh lai takin Hringnuna buaina leh harsatna lo thleng thin hi kan rin ang tak leh kan duh hun taka rawn thleng a vang hle mai. Bible-in inring reng (ready)a awm tur leh kan rin loh lai, kan beisei loh lai (unexpected) taka Mihring Fapa lo kal tur a sawi ang deuh kha a ni. Pathianniah hlim takin kan inkhawm a, thawhtanah kan committee, tlai lama...

Mizovin ‘Kum chhiat kum’ kan tih mai hi Latin tawngin ‘Annus Horribilis’ an lo ti ve a, Saptawng ang maiin an hmang lar tawh nghe nghe. He tawngkam an hman lar tanna pawh hi a la rei lo viau a ni awm e. Kum 1891 khan Anglican kohhran chuan an lehkhabu chhuahah Roman Catholic Kohhranin Pope ‘dik loh theih lohna’ (Papal infallibility) chungchang thuchhuah an siam kum 1870 kha ‘annus horribilis’ tiin an lo sawi a. Hemi hnu hian Lalnu Elizabeth II –in Lal chhungkuaah vanduaina, nupa inthen leh mualpho, a thlen hnem lutuk avangin 1992 kha ‘Annus Horribilis’ a lo ti bawk a, he tawngkam hian a lar phah hle a ni. Kum 2020 a lo thlen meuh chuan ‘Kum chhiat kum’ tih nen a inhmeh a ni chek ang a magazine hrang hrangin kum kal ta sawi nan ‘Annus Horribilis’ an ti ta fur mai a ni.   Hripui kan tuar tlang Kum 2020 meuh chu a hre phate chuan kan dam chhunga kan sawi tawh tur a ni a (kum tha zawk a inher chhuak mekah ngai ila). Hetiang reng renga khawvel chawkbuaitu hi Indopui II-na hnu la...

Corona Virus hrilengin min tibuai rei ta hle mai. A ninawm zawng pawhin a ninawm tawh tak zet a ni. A tirah kha chuan tun ang hun thleng thleng hi kan buai loh ka lo beisei ve ngawt a, mahse a veng tak tak thei lo a nih ber hi. Amaherawhchu, he kan hun tawn mek hi hun bik a ni tih erawh chu hria ila. Pathianin special taka thil tum a nei ngeiah ka ngai. Chumi hriat tum chu kan tih tur Pathian dinhmun atangin he pandemic hi han thlir chhin ta ila, a rilrua ni tura min duh angte hi kan tlin hlawm ang em aw? Pathian hian, “Ka mite hi an nun ngaiin an nung rei tawh em mai, an inhmuh fiah lehzual theih nan na takin ka han sawi che teh ang,” a lo ti reng pawh a ni mai thei a. “Inkhawm pet pet, program ngai anga tih ho laih laih; rawngbawl dan phung pangngai; hmasawnna awm si lo ah an lungawi rei tawh e; an thil hriat sa leh pawm dan pangngai an tuipui rei tawh lutuk,” te a lo ti reng mai ang e. Heti khawpa Biak In kan hawng lo rei ta te hi, tih hona piah lamah mahnia Pathian pawlna tak tak n...

Damdawi inenkawlna a that tawk loh leh hetiang hripui leng hi an tuar nasat thin avangin Africa khawmualpui, kan ram ai pawha changkang lo zawka kan ngaih, khu Covid 19 a darh vaih chuan a tuar nasa ber tur pakhata ngaih a ni   a. Mak tak maiin hlauhthawn lawk ang chuan tun thleng hian a la nasa tlat lo. Africa khawmualpuiah Covid kai tawh 17,59,578 (India-ah ringawt - 80,71,140) leh thihpui 42,202 (India-ah - 1,20,910) chauh an la awm hi a lawmawm zawnga mi mak tih a ni a. A chhan ni awm mithiam hovin an sawi tlangpui te chu – sorkar a chet ran vang, mipuiin an thlawp that vang, tar an tlem vang, sik leh sain a zir vang leh hripui dang an lo tuar nual tawh avanga an lo inrin thiam vang leh an hrisel that tlangpui (thau uchuak leh zun thlum vei an tlem) a ni awm e. An dinhmun hian that lam pan zel se an duhsakawm viau laiin a pung ve hret hret zel a ni awm e. Amaherawhchu, Pathian venna an chang nasa tih chu hai rual a ni lo thung. An sakhaw dinhmun a nawi ve angreng Africa hi ...

  Tunlai zet chu khawvel pumin ‘Corona Virus’ kan buaipui a nih ber hi. He virus tluka khawvelin thil pakhat a buaipui tlan hi tun hnaiah a awm lo hial awm asin. Amah tihbaiawm viau mah se a hming tak hi hi a mawi riau avang hian tunlai nau piang thar ‘Corona’ emaw ‘Covid’ tih emaw lo pu ta mai mai pawh awm ta se a mak lo vang, unau Khasi ho zingah phei chuan an awm leh nual tawh mai thei! He pandemic (khawvel pumpui huap hripui) hian kan nunphung a tihdanglam nasat dan tur hi a la lang vek lo a, ngaihtuah thiam mai pawh a harsa rih. Sensex(India ram sumdawnna tehfung a ni ber awm e) lah chu a tla hniam duai duai a. Central sorkarah sum a tlem chuan, state lam pek tur a tlem dawn a, state sorkarin a dawn tlem chuan, kan zavaiin kan tuar ho leh dawn tih a chiang em em si a. He thu ziah lai hian India ram mihring tluk leh dingawn chuang a vei hriat 200 aia tlem a la ni a, thihpui pawh 4 chauh kan la awm a, kan a la chhe lutuk lo rih a. North East chhungah a case hriat a la awm rih ...

  Hripui awmzia hi tuilian ang deuh a nih mai awm hi. A changin a rawn chim sang viau a, a changin ziaawm dawna inhriat theihna te pawh a awm lek lek thin. Mahse a nihna takah chuan he tui lian hian a la chim sang viau zel a, namnul ngawt theih a la ni ngang lo a ni. Hmelma tak tak nena inbei ang ziazangin kan thut muan deuh chiahah a rawn che leh hlut a, inthlahdah a ngai thei lo hle. Manipurah hei hi a lang mek. Insawi hlauhawm loh siak lama an tuan hnuah ‘community spread’ dik tak a thleng a, lo enkawl tha se chhan theih beiseiawm thenkhat nunna chan an awm ta nual a ni. Damdawi in lama thawkho covid positive tam lutuk avanga hospital khar ngai pawh a awm hial a ni.     Chapopui tham kan ni hman tep   Atir atang khan he hripui hi entawn tlak leh tha danglam bik taka kan hmachhawn theih ka beisei tlat a. Duhthusam ni lo mah se hmun dang nena khaikhinin kan titha rih hlein a hriat theih a. State chhunga thi kan la awm lo te, tuar mek number tlem fal viau mai te ...

    Tunlai zet chu khawvel pumin ‘Corona Virus’ kan buaipui a nih ber hi. He virus tluka khawvelin thil pakhat a buaipui tlan hi tun hnaiah a awm lo hial awm asin. Amah tihbaiawm viau mah se a hming tak hi hi a mawi riau avang hian tunlai nau piang thar ‘Corona’ emaw ‘Covid’ tih emaw lo pu ta mai mai pawh awm ta se a mak lo vang, unau Khasi ho zingah phei chuan an awm leh nual tawh mai thei! He pandemic (khawvel pumpui huap hripui) hian kan nunphung a tihdanglam nasat dan tur hi a la lang vek lo a, ngaihtuah thiam mai pawh a harsa rih. Sensex(India ram sumdawnna tehfung a ni ber awm e) lah chu a tla hniam duai duai a. Central sorkarah sum a tlem chuan, state lam pek tur a tlem dawn a, state sorkarin a dawn tlem chuan, kan zavaiin kan tuar ho leh dawn tih a chiang em em si a. He thu ziah lai hian India ram mihring tluk leh dingawn chuang a vei hriat 200 aia tlem a la ni a, thihpui pawh 4 chauh kan la awm a, kan a la chhe lutuk lo rih a. North East chhungah a case hriat a la...