𝐀 𝐍𝐀𝐑𝐀𝐍𝐈𝐍 𝐊𝐀𝐍 𝐋𝐀𝐌 𝐀 𝐍𝐈 𝐋𝐎 𝐌𝐀𝐖?

Mizote hi Pathian hming lam nasa pawl tak kan ni awm e. Kan thiltih engkimah kan lam tel niin a lang. Thil lawmawm tak a nihna lai a awm a, mahse a awm lo lutuk leh a hlauhawm theih hial chin te pawh a awm thei dawn niin a lang. A chhan pawh Thu Sawm Pekah khan ‘I Pathian hming i lam mai mai tur a ni lo,’ tih a awm tlat mai kha a ni a. Kan Pathian hian a hming ropui leh thianghlim hi thawk-a-phita lam mai mai hi a dik lo mai ni lovin, mahni inphahhniamna leh  intuk luhna atang ni lova mahni hmasialna hmanrua anga lam a nih leh lek phei chuan a tha lo zual hle a ni tih a hriat theih mai a ni.

 

Politics huang chhungah

Mi tam tak rilrua politics a tlak nat lohna chhan hi chu tlin theih nana hmanraw engmah hman an hreh loh thin vang hi a ni ber a. Pathian hming lam pawh hi an hreh lo ngawt mai. An thusawi pangngaia an lam thin chu thukhat tak pawh lo ni se, inthlan dawn hnaihah ‘inlarna’ eng eng emaw nen an han tang thin hi chu a chhangchhiat thlak deuh chu a ni. Pathian inlarna hmu nia inchhal thei an lo awm nuk bawk nen. Party inkhawmah lah hian Pathian hriatpui ber party anga insawi zel an ni a. Thenkhat phei chu Pathian atanga thu hmu anga political party din ta mai mai te pawh an awm a nih hi. Eng pawl tan pawh Pathian tanpuina dil leh ama khawngaihna ngen chu a pawi hauh lo vang. Mahse, Pathian hriatpui bik nia inchhal leh Pathian thuchah kawl bik nia inpuan chu thil dang daih leh puitling tan phei chuan awihawm loh tak a ni. Thil ni thei pawh va ni suh. Pathianin party pakhat a duhsak ang thovin party dang pawh a duhsak ve tho a rinawm zawk. Pathian hi eng party mahin an pumbilh bik leh an control theih bik a ni lo. Thu tak tak ni si lo va, mahni hamthatna zawn avanga Pathian hming lam chiam chiam thin politician leh party te hi an inenfiah a ngai tak zet. Pathian an tizahawm lo. Comedian Search-a fiamthu ‘chawngkhum dan tlang huat loh’ an phuhchhuah ve mai mai ang velah an ngai a ni awm asin. Zofate Pathian hnam thlan bik nia ngai movement te ang phei hi chu Bible atang leh khawvel hnam tin dinhmun atanga en hian a dik lohzia a chiang ngawih ngawih mai. Pathian hming hi vote zawn, insawi-hot leh inbual at mai maina hmanrua atana hman chi a ni lo.

 

‘Thlarau Mi’ intite huang chhungah

Thlarau mi tak takte hian thlarau mi nih hi intihtheih nan an hmang ang em aw? Pathian thuchah tak tak dawngtute chuan hlau leh khur chung chungin an sawi lo ngam si lo thin a nih kha maw? Keiniho zingah chuan ‘Thlarauvin a hriattir thu thar dawng’ hi an ngaihsanawm a, ‘thlarau mi’ nih kan khel a nih deuh ber mai hi. Chuvangin maksak deuh sawi ngamtute kan bawh huam huam a. A then phei chuan kan awih lo ngam lo va! A thenin Pathian chu thilmaka awm bik riau turah kan ngai a! Tu’n kan sawi lo haw lo se, mi tling zan lote thu leh hla leh khawsak dan thleng thlengin kan tuipui titih mai zawng a nih hi. Pathian hian a ‘thu’ min hriattir ve se kan ti a, kan zawng a, Pathian aw hre bik nih kan chak ngawih ngawih mai a nih hi. A dik chiah leh chiah loh pawh ngaihven lem lovin kan rilrua awm ang taka lo lang ang ang te pawh kan Pathian hnen atanga dawn miah miah mai a nih hi maw. Pathian hming a narana sawitu kan tam hian ka hre thin a ni.

Pathianin min thawhsak leh ama chunga kan lawmna te, midangte kan duhsakna te, Pathian Thutak pangngaite hi chu inhrilh awl lo ila. Midangte vei pawh hi tih luat awm mawh tak a nih hmel. Hemi kawngah chuan kan than a kin thei lovang. Mahse, Pathian aw hre bika inngaih te; midangte hneh tum luat avanga awm lo baksak thleng thlenga Pathian hnathawh anga sawi tak mai te hi kan sim loh chuan Pathian thinurna kan tawng bua ang tih hi a hlauhawm hlel lo a ni. Pathian Thu theih patawpa awih aia ropui leh chak kan ngah ta em em mai te hi a veiawm a. A thu lah chu Bible-ah a puang fiah em em mai si. Mi chan loh ram chang bik leh mi dawn loh thu dawng bik nih tumna leh chutiang hmanga harhna puak chhuah emaw, thlarau bo man han tum tlat te hi a hneawm ngawih ngawih. Pathian pawh an zah lo emaw ni! Setana hian kan buaipui loh tur zawk min va buaipui nasat tir tehlul em! Pathian Thu dawn thar ai chuan awih tam kan mamawh zawk a nia!

 

Engvang nge?

A chhan bulpui ber chu Pathian tihna kan tlakchham vang a ni lo thei lo. A sawituten kan hlawkna tur a nih chuan sawi liam mai mai kan tim tlat lo. Tin, a ngaithlatu mipui lam pawhin kan pawisa lo mai ni lovin a phurpui zawngin kan kal fo a nih hi. Pathian Thutak kan ngaih pawimawh loh vang pawh a ni bawk ang. Pathian hmangaihtu leh ama tana thahnemngaitu mi tam tak hian a ‘thutak’ hi hriat tumin kan ngai pawimawh hmasa lo fo tih a lang nasa. Thurin leh Kristianna kalphung dikah kan chian loh avangin kan dawih a, Pathian hming lam naran leh a tak taka lamte pawh kan thliar hrang thiam lo. Ngaihtuahna fim hmang tura tih kan nih laiin kan hmang ngam lo fo a. Keimahni lam kan chian loh avangin a dik lo hnawl theihna turin tanfung kan nei thin lo a ni. Pathianin hmang tangkai tura min pek rilru leh ngaihtuahna kan hmang tangkai hleithei lo a ni. Tin, heti taka a narana Pathian hming an lam thinna chhan chu mahni hma an sial vang a ni. Pathian hming chhala thil an sawi avangin politics-ah an hamthat phah an ring a, an phuahchawp mai mai pawh Pathian hming lama sawi an hreh lo. Miten an ngaisang sawt dawn nia an hriat avangin leh an chawimawi phah dawn avangin Pathian hnen atanga dawng bik riau leh thil ti thei anga sawi an hreh miah lo. Pathian Thutak aia mahni larna leh mite ngaihsan an dah hmasak vang a ni. Pathian hming hian chutiang chu kan khel a lo ni reng thei a ni. A pawi khawp mai.

Chuvangin, Lalpa hming hi i lam mai mai tawh lovang u. “Lalpa chuan a hming lam mai mai chu thiam loh  chantir lohvin a chhuah dawn si lo va.” (Exodus 20:7). A vaukhanna hi a khal teh mai a nia.

*****RE12032021*****