𝐆𝐎𝐎𝐃 𝐅𝐑𝐈𝐃𝐀𝐘 𝐋𝐄𝐇 𝐄𝐀𝐒𝐓𝐄𝐑 𝐒𝐔𝐍𝐃𝐀𝐘 𝐈𝐍𝐊𝐀𝐑𝐀 𝐓𝐇𝐈𝐋 𝐓𝐇𝐋𝐄𝐍𝐆

 

Vawiin ang Good Friday leh Easter Sunday inkar inrinni, Isua a thi tawh si la tholeh chiah si lo lai hi hun lai tak a ni awm e. Inrinni zan sermon tura ruat te phei hi chuan a harsatzia an hrilfak thin a ni a. Mahse a pawimawhna hi a thuk viau ni tur a ni Apostle-te Thurin (Khristian Hlabu No. 551) chang 6-naah chuan ‘Mitthi khuaan a zuk kal a’ a inti vang mai a. Sawifiah har angreng tak si, Thurin hmasa leh Kristianten rinrawl bera kan ngaihah a inzep nghet hle bawk si a, Pathian Thu hriat tum mi tam tak chu a tibuai thin a ni.

 

Hriatthiam harsa

He thurin Mizotawnga lo lettute hian an lo thiam em a, keini ho hi kan buai tam lo mai a ni awm e. Saptawngah thung chuan ‘He descended into hell’ tiin an dah rohva, chu chu ‘Hremhmunah a zu chhuk a’ tih a ni mai si a, Isua meuh hremhmuna zu kal chu ni thei lova hria an tam a. Chu mai bakah ani khan mi sual pakhat zawk hnenah khan ‘Vawiinah hian ka hnenah Paradis-ah i awm ve ang,’(Luka 23:43) a lo ti roh si a. A inkalh zo vekin a lang. Tin, he thurin atanga he tlar paih bo duh hialtu theologian hmingthang tak Wayne Grudema chuan, ‘Bible-ah Isua hi hremhmuna a kal thu hi hriat tur a awm feih lo va. He thurinah pawh hian 650 AD hma zawngah mi pakhat ziakah chiah he thu hi kan hmu a ni,’ a ti. A sawi pa hi Rufinus-a a ni a, Apostle-te Thurin copy a lo neih pahnihah a lo inziak a ni awm e. Chu tih loh chu hmuh tur a awm lo an ti. Chuvangin ‘hremhmunah a zuk kal’ han tih em phei chu telh tawh loh a chak zek zek a ni. Rufinus-a ngei pawh hian Isua phuma a awm thu sawifiahna anga a ngaih mai niin a sawi tel bawk a ni. Grudem-an a duh loh viau chhan pakhat chu Thurin pawimawh taka lo awm ni mah se Apostle-te Thurin kan tih hi, thurin dang Nicea Thurin, Chalcedonia Thurin te anga inkhawmpuiin, engemaw huna an lo pawm tlan ang chi a ni ve lo va. Kum AD 200 atanga an hman chhoh tan, AD 700 velah tuna kan neih ang hian kan nei chauh a ni a, a hnuvaia an belh chawp niin a ngai.

 

Kristian thurinah a lo lut thuk tawh si

Chuti ngawta hnawl mai chu a ni lo. Thurina a lo inzeh tawh si hi chuan Bible ang em dinhmun luah zo lo mah se, tihdanglam chu harsat namenin a harsa lo thin a ni. Chubakah tang nasa tak tak an lo awm tawh thin si. Augustine leh Aquinas leh Kohhran Pa dangte pawhin an lo te pawhin an zirtir thin an ti a. John Calvina meuh pawh khan Isua khan a mite hremhmun tuar tur zawng zawng ai a tuar angah a ngai a, a hnuah Karl Barth-an a tawmpui viau bawk a ni awm e. Amaherawhchu, heti zawnga sawifiah hi a Kristan a mite ai a awhna ruamah chuan fiah viau mah se, he thurin sawifiahna hrim hrim atan chuan a hman chi vak loh an ti a. Bible tan chhan tur a lo vang viau bawk si a. Chuvangin, Mizotawnga chiang tak ‘mitthi khuaan a zuk kal a’ tih hi a tha tawk viau a ni awm e. Latin tawng lamah pawh hades (mitthi khua) tih leh gehenna (mi sual hremna hmun) hi a danglam daih a. Hades angah ngaih hi an lo pawm dan tlanglawn ber niin an sawi.

 

Zir tur a awm nual

Isua mitthi khuaa zuk kal thuah hian zirlai ropui leh tha tak tak a awm a. Pathian khawngaihna ropui tak kan hmu thei a ni. Pakhatnaah chuan, he thu hi Judate inzirtirna - van, lei leh lei hnuai khawvel awm anga an ngaihdan, atangin a fiah angreng hle a. Chu zawng zawng chu Isua hian a tlawh chhuak vek a, a hneh vek a ni tih he thurin hian min zirtir a. A mite tan chuan thlan khur thuk, mitthi khua pawh a luhchhuak vek a. Mi thi tawh te a theihnghilh lo va, kan thihna thlan thim hi a tieng zo a, thihna hnehin a lo kal leh a ni tih a chiang hle a ni. Anin a lo luhchhuah vek tawh avangin hlau lovin thihna kan hmachhawn thei ta a ni. Mitthi khuaah pawh min lo nghak khiau tawh dawn si a.

 

Pahnihna-ah chuan, mihring nihna chungchang min hrilhfiah chiang ngawt mai. Taksa leh nunna (thlarau) hi a awm hrang chiang a ni tih a lang. A taksa thlana a awm lai khan a nunna (thlarau) chu mitthi khuaah a chhuk si a. Tunlai zirtirna thenkhatah thlarau hi awm hrang tehchiam lo anga sawina a awm leh thin a. Pathian ring lote phei chuan thlarau sawi bo hi an tum ber pakhat a ni tih kan hria. Isua mitthi khuaa zuk kal hian thlarau leh taksa hi a hrangin a awm thei ngei tih a tichiang hle a ni.

 

A pathumnaah chuan, Chhandamna chungchangah Krista chu chawimawiin a awm tan a ni tih a lang. Hei hi ‘A kin ta’ a tih hnua thil thleng a ni tih kan hria a. A hnehna ropui leh chawimawi a nihna hun chu mitthi khuaah a intan ta a nih hi. Ngaihdan hrang hrang vawrhtute zingah Isua khan hremhmun mei sa a zu tuar ve ngawr ngawra ngai an awm lo a ni awm e. John Calvina pawh khan ringtute tuar tur zawng zawng Kristan tuarsak vekah ngai mah se chu chu kraws-a a tuarnaah khan ni zawkin a sawi. A taksa phuma a awm hnuah erawh hi chuan mitthi khuaah hnehna Chanchintha a zu puang a, hremhmun thiltihtheihna zawng zawng chiah zawpin Setana chakna zawng zawng a chhu zawi ta a ni.

 

Han ngaihtuah chian chuan Good Friday leh Easter Sunday inkarah hian a thleng hnem angreng khawp mai.

 

*****RE02042021*****