𝐋𝐔𝐍𝐆𝐍𝐆𝐀𝐈𝐇 𝐇𝐀𝐏𝐓𝐀

 

Kan hmaa chawlhkar lo thleng tur khi Mizote chuan ‘lungngaih hapta’ (thenkhat tan chuan Holy Week) an lo ti thin a ni awm e. Good Friday hma chiah zan phei kha chu ‘Isua lungngaih zan’ kan ti nghe nghe. Hostela kan awm laiin Mizo zirtlaite program nen a innang fuh laklawh a ni chek ang a, Venpui Zan (Maundy Thursday)-ah khan ‘Jam Session’ (lam hona hun) an nei ta pek a nih kha! A tuk Good Friday-a nalh taka inchei chunga nula ho an kal dal dal ka hmuh khan a inhmeh lohzia a fiah kak kak hle a ni. Mizote hian hetiang hun hi kan lo la urhsun em em lem lo emaw ni dawn tehreng ni “Good Friday tuka thlai chi thlak a tha duh,” te an lo ti a ni awm e.

 

Kristian hun pui

Kan Kristian culture hrim hrim hi a inthlak hret hret a, hei hi thil danglam em em ni lovin thil nihphung tur pawh a ni reng a. Hmanlai deuh chuan Campaign an tia, Crusade an ching leh a, tichuan Camping a lar ta a. Camping a nih chuan chawlhkar khat leh a aia tawi deuhte pawh a tawk em em a ni. Tunah erawh chuan camp kan buatsaih pawhin a  chhawng lo chu kan kham ta meuh lo. Boruak siam tur chuan inchiah deuh ngaiin kan hre tlat thin a ni. Chutih karah kan thlarau nun intuaitharna atan hetiang programme hi mamawh deuh tlatin kan inhre bawk si a. Kohhran hun pui leh inkhawm pangngai te hi inhnanfakna turah kan ngai ta meuh lo niin a lang. Chuvangin, harsa tak leh senso tam deuh deuh program lian siam uaih uaih lovin Kristian ni pui rawn inher chhuak thin hi uluk lehzuala hman thiam inzirtir ta ila kan sawtpui a rinawm. Chu’ng zingah chuan Tumkau Ni, Good Friday, Easter Sunday, Pentikos, Krismas, Kum Thar, te hi kan serh pangngai an ni a. Thenkhat chuan Isua Van Lawn Ni te pawh an serh thin lo ni a. Awmze nei leh Special taka kan hman thin chuan a hluin kan thatpui ngeiin a rinawm.

 

Good Friday leh Easter Sunday

Mizo Kristiante Kut ropui ber chu Krismas leh Kum Thar te hi a ni a. Hei hi Kristian kan nih hmaa kan pi leh pute kut lo hman thin Pawl Kut nen a inmil avang te pawh a ni pakhat mai thei. A nihna takah chuan Kum Thar phei hi chu Kristian tam takin an lawm lem lo va, Kristian festivalah an ngai lem lo. Khawvelin a lawm nasat ber Krismas hi lawm tul ti lo leh lawm ngai lo Kristian pawl an awm ve tho bawk. Hetianga ngai ho hian tanfung an nei tha phian. December 25 hi Isua pian ni a ni tih finfiah theih a ni tawh lo va, chu mai bakah Isua pianni lawm chungchang hi Bible zirtirna a awm loh vang a ni awm e. Krismas lawm hi a pawi tihna erawh chu a ni hauh lovang. Birthday hrim hrim aiin Pathian mihringa lo chang kan lawmna hunah ngai mai ila. Amaherawhchu, Tirhkoh Paulan Isua pian chungchang vawi khat mah a sawi lo va, Chanchin Tha bu 4-a bu 2 te chauh hian Isua pian chanchin an sawi tih pawh hi hriat ve mai mai a tha tho awm e. Chutih rualin Good Friday leh Easter hi chu Paula uar ber, Chanchin Tha bu zawng zawngin an uar lawr lak leh an ziah chhan a ni mai awm e. Mi pakhat phei chuan, “Chanchin Tha bu ten an sawi tum ber chu Isua Krista thihna leh thawhlehna hi a ni a, a dang zawng hi chu a thuhmahruai mai mai a ni,”a ti hial nia. Chutiang a nih lai renga kan han hmang liam vel mai mai hi chu a uiawm deuh thin a nih hi.

 

Ni hlu ber leh ni ropui ber

Hmun tam taka Kristiante chuan Good Friday leh Easter Sunday lo thleng tur hi urhsun takin an hmang thin a. Easter Sunday hma ni 46-naah Ash Wednesday (Vut inphul ni) hi an hmang thin a. Inchhir leh sim entirnan vut an inhnawih a. Chaw nghei leh tawngtaia hman thin a ni ber a. Hemi ni atang hian  Good Friday leh Easter lamah an rilru hawi zualin an inserh tan tawh thin a ni. Mahni thlarau nun, sim tur sim leh ngaihdam dil ngaihna ruama ngaihdam dilin hun an hmang a. Ei leh in intuituah leh intihhlimna thilte an kal san hram hram thin a ni. Chuti taka an tih chuan Pathian pawlna an chang ngei ang tih pawh a rin theih. Hmun thenkhatah phei chuan krawsa lo inkhengbet ta te pawh an awm kan hmuh thin hi. Chuti em chu tul ti lo mah ila, he hun ropui lo thleng tur hi thlarau lam inbuatsaihna, inserhna nun nen hmang thei ila a duhawm khawp mai. Camping leh Crusade ringawta innghat lovin kan thlarau nun buaipui a hun ta a ni. Kan tana Lalpa tuarna ni – ni hlu ber (Good Friday) leh thihna hneha a thawhlehna – ni ropui ber (Easter Sunday) te hi hman liam mai mai loh a duhawm takzet. Theih ni se chuan Kohhran pumpuiin Good Friday ah chaw nghei a Pathian pawlna neih ho leh Easter Sundaya ropui taka ruai theh ho a inhmeh thlawtin ka hre thin. Chutih rualin thenkhatin Good Fridaya ruai an theh thin hi thil inhmeh lo tak niin ka hre bawk.

 

Hriatreng nan

Lal Isuan chhang leh uaiin a lak a, ‘Mi hriatreng nan hei hi ti thin rawh u’ a ti kher khan rilru a tawkin awmze thuk tak a nei tih a chiang a. A thu sawi ropui tak tak leh thilmak tak tak a tihte kha ‘lo hre reng rawh u’ tiin a chah thu Bible record a awm lem lo ni tur a ni (kan hriat reng tur a ni tho nain). Good Friday nia a thil tawn tur kha chu danglam lawr lak, namai lo tak a ni dawn tih a hre lawk chiang a ni. Sualna nei lo mihring taksa vuak thitlin a, sawisak namena sawisak loh mai piah lamah rilru natna vawrtawp; thlarau khawvelah phei chuan chatuan thil tidanglam vek tur thil a thleng dawn kha a nia.  ‘In lo hre reng dawn nia,’ ti lova ngawih liam mai mai leh tih loh theih chi a ni lo. He khawvela a lo kal chhan leh a thiltum a hlen chhuahna ni chu ‘ropui rapthlak’ tih hian a sawifiah ber awm e. Chu thil chu kan benga hriatna mai a duh tawk lo va, kan rilrua hriatna mai a tawk tawh lo va, kan hriat theihna zawng zawng kan thlum leh al hriatna thlenga kan hriat a duh a ni ngei ang.

Chuvangin, hlawk taka hetiang hun kan hman nan hian mahni theuh inbuatsaih ang u. Ni tin thiltih leh program hrang hrangah buai lutuk lo thei ila. Bible bih ngunin Krista tuarna lam sermonte ngaithla tam ila, hemi hun nena inmil lehkhabu te pawh chhiar tum hram ila; tawngtai tam tura tan lain chaw nghei hial te pawhin ti thei ila a duhawm mang e – he lungngaih hapta chhung chauh bikah phei hi chuan.

 

*****RE26032021*****