𝐌𝐈 𝐌𝐀𝐊 𝐒𝐀𝐓𝐇𝐘𝐀 𝐒𝐀𝐈 𝐁𝐀𝐁𝐀


 


Sakhaw thilah hian mi mak tak tak an tam khawp mai a. Kristiante zingah rawngbawl dan chi hrang hrang leh nihphung hriat thiam harsa tak tak kan awm laiin sakhaw dang betute zingah pawh hian an kat ve nuk tho. Hindu sakhua phei hi chu a zirtirnain a ken tel ve reng a nih avang hian pathian mi deuh nia an hriat an zui chawt thin a. Chutiang mite chuan hnungzuitu ‘zirtir’ an nei duah thin. Hindu zirtirnaah hian thil engkim hi ‘pathian’ nih theih dan a awm avang pawh hi a ni ang mihring zinga han hmuh ‘pathian’ deuh pawh an nei thin a. Chutiang zinga mi, zuitu ngah deuh ber chu 2011 –a kum 85 ni a thi ta Sathya Sai Baba kha a ni. Khawvel pumpuiah hian amah zuitu (devotee) maktaduai 60-100 vel awm anga chhut a ni.

 

Mi danglam

Ngaisang lo fe fe tam tak ni mah se, mi danglam bik a ni tih hai rual a ni lo. A tet te atangin sakhaw thilah a mi hip theihna danglam tak a nei tih a lang nghal a ni awm e. Hla te chu awlsam takin a phuah mai a, kum 12 a nihin sakhaw lam thuchah tha tak nei drama phuahin a thiante a chanpui tawh a ni. A sikul kalpuiten sakhaw lam thila hruaituah an ngai thei nghal mai a ni. Kum 14 a nihin zirna pangngai kalsanin, chatuan thutak zirtirtu a nih tawh tur a puang. Tum khat chu khawmualkaikuangin a seh a ni awm e. Engmah hre lovin a hun engemaw chen a awm a, a lo harh hnuah chuan ‘na a’ kan tih ang chiin a awm a. Sakhaw zirtirtu thi tawh Sirdhi Sai Baba lo piang nawn leh niin a inchhal ta a. A pa phei chuan a kawchhunga ramhuai lut a nih ringin vuak harh te pawh a tum hial an ti. Ramhuai hnawt chhuak thei te pawh an ruai a ni awm e. Mahse, mak tak maiin a kut atangin vut thianghlim (holy ash) te, chi thlum (candy) te a rawn tichhuak ta zeih zeih mai a. En liam mai mai a theih ta loh a ni.

 

Ngaisangtu an hraw

Sawiseltu leh deusawhtu an tam ve tho mai a. A thilmak tihte pawh scientist thenkhatin a dik leh dik loh finfiah turin an cho thin. Mahse, ‘science piah lam a ni’ an ti tlat. Ama bula khawsa tawh ngeiten lehkhabu hial ziaka a dik loh zia sawi te pawh an awm. Mipa khuaikhem hrata puh te pawh an awm a ni. Mahse, amah ngaisang tlattu hi an tamin mi lian leh rawnkai tak takte pawh an awm an kat ve nuk tho mai. Hei hi mi thenkhat mak tih pawh a ni reng a. Pathian anga ngai hial zingah Cricketer lar Sachin Tendulkar te, ram pum huap pawha dan thiam tling pha Supreme Court Chief Justice thin Bhagwati te, Dan thiam lar Nani Pakhilvala te hi an ni bawk, Politician zingah phei chuan PM thin Narasimha Rao te te pawh an tel. President Shankar Dayal Sharma, Scientist leh Doctor lar tak takin Pathian biakin an be nual a; A Board of Trustees zingah hian educationist Dr VK Dokak te, Scientist Dr Bhagwantham te an tel reng a, IAS nihna kalsan thaka a hna thawk ta te pawh hi an awm a ni awm e. Mysore University Professor Dr Kasturi te chuan a chanchinbu Sanathana Sarathi Editor hna hlim takin an thawk mai. A chet dan leh hna thawh dan hi a te lo hle a ni. Tuipuitu lah an hraw a tih loh theih loh.

 

A zirtirna

Sai Baba zirtirna hi a thu ringawt chuan a tha angreng hle awm e: ‘Mi zawng zawng hmangaih, mi zawng zawng rawng bawlsak, tanpui zel leh engtik lai maha tihnat ngai loh’ tih hian a khaikhawm deuh ber mai thei. “Pathian vek kan ni a, kei hian chu chu ka pawh mai a ni chauh zawk,” tih hi a sawi dan a ni bawk. Tuipui fe fe an tam. Catholic puithiam Fr Charles Ogada meuh pawhin “Kristian sakhaw nihna laimu min zirtir” a ti hial a ni awm e. Sai Baba thupui ber chu:

“There is only one religion, the religion of Love;

There is only one language, the language of the Heart;

There is only one caste, the caste of Humanity;

There is only one law, the law of Karma;

There is only one God, He is Omnipresent.

Sakhaw thar hmu chhuak leh zirtir anga ngai te pawh an awm a ni.

 

A power a sang

Thilmak tih theihna power a nei sang hle. Boruak atangin a kutah vibhuti (‘holy ash’ vut thianghlim) a rawn tichhuak thei a, chu chu Hindu hovin ‘darshan’ (Pathian atanga thil serh) an ti a, thiltihtheihna (power) anga an ngaih a ni a, an ngaihlu hle. Hun thenkhatah chuan Rolex sana man tam ber ber, thi leh zungbunte pawh engmah lo atangin a kutah a tichhuak nawlh mai thei a ni awm e. An pathian biakna symbol ropui berte zinga mi ‘shiva linga’ an tih pawh a ka atangin a tichhuak thei an ti bawk. Pui tak a ni. Amah ngaisangtute chuan dam lo tidam thei, engkim hria, khawi kipa awm, tum khata hmun hrang hranga awm theiah an ngai a. A ‘miracle’ zingah hian taksa boruaka intihkan (levitation) te, intihbo daih, lung chithluma chantir, tui petrola chantir, a kawr hak lai rawng thlak, chaw tihpun, inlarna, thingkung pakhata rah chi hrang hrang awm tir, khaw chin tihdanglam, Hindu pathian chi hrang hranga chan leh eng nasa tak tihchhuah te an sawi bawk.

 

Buaipui tham

Amah ngaisangtu pakhat chuan “Pathian Sri Sathya Sai Baba hi yogi emaw mi thianghlim emaw a ni lo va. Mihring zinga lo cheng Pathian a ni. Lord Krishna a ni a. Lord Shiva a ni. Lalpa Isua Krista pawh a ni bawk. A tawi zawngin, Engkim a ni vek e,” a ti. Ani ngei pawhin Pathian a nih thu a sawi thin a ni awm e. Chu chu Hindu theology pakhatah chuan a dik reng mai. Sathya Sai Organization hian ram hrang hrang 130 –ah center 1200 vel a nei. An te lo hle mai. India ramah hian school te, hospital te, social center leh developmental program lian deuh deuh an nei rup rup bawk a. A pawl sum hrawm zawng zawng hi Rs. 400,000,000,000/- (Cheng tluk leh dingawn zali) vel niin an chhut. A thih hnu lawkah khan a in pindan pakhata rangkachak cake lo inhnawh tun mai an va hmu chhuak a nih chu! Sorkar tan pawh ngaih pawimawh loh chi zia zang an ni lo.

 

Kan zingah che ve ta se

Hei hi kan ngaihtuah tur tak chu a ni. Kan zingah hetiang zawng zawng hi thleng ta se engtin nge kan dawnsawn hlawm ang? Mi hneh theihna thuk tak leh thilmak tih theihna a nei roh si a. Mi a ti lungawi thiam nasa mai si a. Mi tam tak tan chuan ‘a sawi nung’ hliah hliah em a ni. Chu mai a ni lo ‘power’ pawh a nei lehzel! “A thilmak tihtheihna te hi Pathian atanga chhuak a ni dawn lawm ni? Thlarau Thianghlim in sawi chhe palh ang e!” te pawh kan ti mahna! “Ani hi in bel chiang lo a ni. Miten an sawtpuizia hi. A thusawi ka ngaihthlak hian a ‘thlarau’ a ni tih ka hre mai. A nihna hre chiang tur chuan ni 40 chaw ngheiin tawngtai ula in hre ve mai ang!’ te pawh kan ti roh mahna. Tunge hria?

 

Inenfiahnan a tha

Sai Baba hi Hindu a ni a, a thiltih leh sawite hi Hindu theology hmangin a sawi mai chu a ni a. Hinduism hi chu an zau va ‘a bu-in engtin nge a tih?’ tih lam a awm ve lo a. An idea leh text kha duh lai lai hmang tangkaiin an sawi mai thiang thin a ni. Chutiang chuan Kristiante zingah Pathian Lehkhabu ami duh lai lai la chhuakin rawn ti ve ta se tang ngam lo tur kan awm teuhvin ka ring. thilmak leh mi hip theih riauna nena kan duhzawng leh pawm thiam zawng min hrilh heuh heuh a, kan chhungkuain thatpui ngei dawna kan inhriat phei chuan! Chuvangin, hetiang mahni tawnhriat (experience), tuipui zawng leh thatpui nia kan inhriatnate hi thutak tehfung a ni lo tih hriat a tha.  Thilmak tih theih leh theih lohte pawh hi ‘thlarau’ tehfung a ni lo chhiava! Pathian pek ngaihtuahna fim hi hman tangkai tur a ni a; Pathian pek Bible hi kan zir chiang tur a ni ang. Pathian Lehkhabuah mahni tuizawng min nemnghehsak tur chang zawng lovin, Pathian Thu hi ka tuipui em? tih kan inzawt fo tur a ni ang.

 

*****RE04062021*****

 

 

Comments

Popular posts from this blog

Engtinnge Kristian Nun Nghet kan neih theih ang le?

CHANCHIN THA NIHNA TAK

ISUAA DAMNA