𝐊𝐀𝐍 𝐌𝐀𝐍 𝐅𝐔𝐇 𝐋𝐎𝐇 𝐅𝐎

 

Mizote hian Bible hi kan la dah san em avangin fiah taka a sawi tawh chu thu tawp atan kan la pawm tlang a. Thil lawmawm tak a ni. ‘Bible-in chutiang khatiangin sawi mah se…’ kan tih hun a thleng ang tih a hlauhawm hle a ni. Amaherawhchu, Bible kan hman dan chu inang lo tak a ni thung. Kan hrilhfiah dan (interpretation) inang lo lai tak hi min tibuaitu a ni thin a. Mahse, hei pawh hi han chik deuh kan peih chuan hrilhfiah dan rintlak leh pawmawm ber chu a lang ruak mai ang. Tuna ka sawi tum tak erawh chu Bible hrilhfiahna man ve nel nual tu pawhin an pawm tlan vek tur anga ngaih theih, mahse mipuiina kan hman sual tlat nia lang a ni dawn a. I lo chik ve dawn nia.

 

Thlarau Thianghlim sawichhiat

Lal Isua ngeii, “Thlarau meuh sawichhiatna erawh chu ngaihdamsak a ni lo vang,” (Mt 12:31) a tih thu kan hmuh avangin miin Thlarau Thianghlim chhala thil  an rawn tihin, mak leh awihawm lo deuh pawh ni se, Pathian min pek kan rilru ngaihtuahna fim hman tangkai kan ngam lo fo thin. ‘Thlarau Thianghlim sawichhiat’ kan hlau! Chutianga hlauhna thlarau min pek chu hemi changin a sawi tum a nih hmel loh hle thung a ni. A thu hi kan chhiar chuan, Isuan thu tam tak a sawi a mahse Pharisaiten an awih duh loh thu min hrilh a. An awih theih nan Thlarau Thianghlim hnathawhin thilmak te pawh a han ti a. Chu thilmak pawh chu Setana hnathawhah an han puh leh ta zel a. Isuan he thu hi a sawi chhuak ta a nih kha. Khawi lai thuhriltuin eng eng emaw mak deuh deuh a sawi leh ti thei anga inchhalte chungchanga ngaihdan fel taka lo siam leh siam loh lampang a kawk lem lo tih hriat a tha. Heta a ‘issue’ hi Isua nihna chungchang a ni a, a ‘thilmak’ chungchang kha a ni ber lo. Isua kha ‘thilmak’ nen meuha a chet hnu pawhin an awih duh ngang lo kha a ni. Setana an puh lehnghal! Isua thil tih mak leh zirtirna kan sawichhiat zel chuan ngaihdamna chu kan tan awm dawn nghal lo chuan. Isua leh a hnathawh kan hnawl zel si chuan chhandamin kan awm thei dawn si lo va. Chu chu he changin a tum tak chu a nih hmel zawk. Isuaa thiltihtheihna awm leh amah hriattirna hna Thlarau Thianghlimin a thawh mek awih duh loh leh hawisan zel hi thil hlauhawm chu a ni a. Mi thenkhat ‘thilmak’ ti thei leh Thlarau pawh bik anga inchhal an lo awm chuan chutiang mi chu hlauh zawk daih tur a ni. Thlarau nazawng rin loh tur thu te, zawlnei der tam tak an rawn chhuah tur thu te, Pathian atanga chhuak ni lem lo thilmak ti thei tam tak an rawn inlar tur thute Bible-ah kan hmu vek zawk a ni a. A nihna tak zawkah chuan kan lo awih duak duak hian Thlarau Thianghlim ni miah lo hi Thlarau Thianghlim angin kan lo sawngbawl palh ang a, Thlarau Thianghlim tak hi kan tivui hle thei zawk dawn lawm ni?

 

An raha hriat

Zirtirna him tawk lo nia lo lang hmachhawn dan inthlahdah tak chu Isuan zawlnei derte laka fimkhur thu a chah a, a sawi “Anmahni chu an rahah in hre mai ang,” (Mt 7:20) a tih changchawia ngawia enliam mai mai tura infuihna hi a ni. Hetianga tih a pawina ber chu an rah that lohzia kan hriat meuh chuan thil tam tak an lo tichhe hman tawh thin hi a ni. He thu Isuan a sawina hi a rawngbawl tirh lam a nih hmel a (bung 7-na chauh a la ni si). Amah leh zawlnei der lo awm vete a inkhaikhin deuh pawh a ni mai thei e. A der ho chuan rah tha an chhuah dawn lo va, ani chuan khuarei thleng pawhin rah tha leh ropui tak tak a chhuah zel dawn a ni zawk. Kristiante hi chumi rah dawngtute kan ni a, chumi pel lam thil chu kan hriat veleh kan hnawl nghal chat zel tur a ni zawk ang. Chu bakah, zawlnei der na na na chu khuareiah chuan rah tha lo an rawn chhuah mai zel chu a ni a. Mahse, tun hun (he thu a sawi hnu kum 2000 chuang) ah hian chutiang hun chu nghak turin min ti zel kher ang em? Thuhriltu emaw, thilmak timi emaw hi lo awm ta se, Isuan ‘A rah in hre mai ang, lo ngaichang deuh ula’ a tihna a ni ang em? Kei chuan ka ring lo. Amah berin a lei rawngbawlna a hlen tawh hnu, Thlarau Thianghlim lo thlengin a zirtirte hriatna a pek ziahna Thuthlung Thar kan neih tawh hnu, Thlarau Thianghlim hnathawha Kohhran din leh min chenchilh tawh hnu hi chuan hetiang zawng zawng hmang tangkaia zawlnei der leh der lo chu thliar hrang ve thei mai tawh turin min duh zawk ang. A thliar hran dan textbook (Bible) kan neih tawh hi mawle. Rah tha chhuah tur leh rah tha lo chhuah tur chu Thlarau hruaia Bible zir chiangtute chuan kan hre zung zung tawh zawk tur a ni. Mi tam zawk an hruai bo hma leh thil an tihchhiat hmain anmahni tan ngei pawha tha zawk turin kan dodal a ngai zawk a ni. ‘Thlarau dik tak’ buaipuitu Johana phei kha chuan mahni ina thlen pawh thlentir lo turin a fuih a, Paula lek phei chuan zirtirna dik lo pu darhtu chu, ‘anchhe dawngin awm rawh se,’ a ti a nih kha.

 

Thlarau chang sang

Thuthlung Tharah hian Thlarau thilpek hi 24 vel a sawi a ni awm e. Chung zingah chuan ‘thilmak tih theihna’ tih hi kan tihlar zual a ni mai thei. Kan ngaihsan bik leh kan rilru latu ber leh min tibuaitu ber zinga mi pawh a ni thin. A chhan pawh Bible-in a pek hauh loh dinhmun sang kan pek bik tlat vang a ni a. A nihna takah chuan Pathian Thu zirmi tam takin hetiang thilpek hi Bible khawrpum a nih tawh hnuah phei chuan Pathianin a titawp tawhah an ngai a ni. Chumi lam chu eng pawh ni se, thilpek zingah hian ngaihhlut leh ngaihsan bik emaw, dinhmun sang luah leh thlarau pawh riau bika ngaih tur a ni lo hle tih hi kan hmaih zawk thin a ni. Hei hi kan tihsual pawi tak a ni. Tin, Thlarau thilpekte reng reng hi a petu hian Kohhran tihchakna (sawt tlan nan) atana hman tura a pek a ni tih pawh hriat a ngai. Tunlai khawvelah chuan mahni rawngbawlna bik (ministry) neih a, kohhran pawna intih len leh Kohhran pawh thlarau thila cho (challenge) titih a, Kohhran aia ‘thlarau’ zawk anga inngaihna te pawh a hring chhuak thei hial thin a ni. Rawngbawltu dang hmuh hniamna phei chu a awm deuh ngei ngei. Hei hi kan hriat a ngai - Lal Isua Krista kohhran hi mi pakhatah a famkim lo va, ringtu zawng zawng awm khawm, kan thilpek dawn theuh kan ken khawma famkim chauh tur chi a ni a. Inchhemalh tawn mai piah lama inphuhru tawn tur kan nih avangin dawng ropui bik leh ‘one-man show’ deuh bik a theih lem loh a ni. Kan thilpek dawn a inan loh pawhin pawi tih miah loh tur, kan dawn apiang kha Krista Kohhranin a mamawh avanga dawng kan ni si. Chutih laiin, kan nun theuhva mite hmuh tur ‘Thlarau Rah’ (Gal 5:22 – hmangaihna, lawmna, remna, dawhtheihna, ngilneihna, thatna, rinawmna) erawh chu ngaihven a hlawh lo viau thung. Thilpek ngaihsanawm tak dawng, a rah chhuah tha lo tak pawh a awm theih avangin Thlarau Thianghlim chuan kan nuna a ‘rah’ kan chhuah hi a ngai pawimawh zawk tih hriat a va pawimawh em! Thlarau Thilpek aia Thlarau Rah buaipuite hi ‘thlarau mi’ dik tak zawk an ni. Thlarau nuna kan san leh san loh chu kan Thlarau Thilpek dawn atanga teh tur a ni lo va, thlarau rah kan nuna a lan tam leh tam loh atanga teh tur a ni zawk e.

 

Kawng him

Thlarau Thianghlim tel lova Krista hnung kan zui theih loh avang hian Thlarau hruaina kan mamawh tak zet tih kan hre tlang. Amaherawhchu, heti karah hian hmelmapa a inrawlh awlsam em em a ni tih hriat tlat tur a ni a. Bible zirtirna atangin ngaihven a, beng chhi kar tur kan ni. A mak ringawt zawn leh tuipui phei chu kan tih tur a ni hauh lovang. Pathian inpuanna chungchangah pawh Kohhran hovin kan innghah tlanna tur chu Bible a awm reng tawh zawk a. Tuman kan kalh ngam lo. Kan hre tawk lo leh kan zawm zo lo hi buaipui tham a ni reng zawk. Bible piah lam thil hi chu innghahna tlak a ni lo va, ringtu mimalin lo dawngin lo hlimpui viau se, Kristian nuna an hlawkpui phei chuan an lawmpuiawm a ni.  Amaherawhchu, chu chu anmahniah a tawp mai tur a ni ang. Midangte hrilh chhawn tur thuchah dawn thar tur a awm tawh si lo va. Chutiang chu Pathianin Bibleah a lo dah vek tawh zawk. Ringtute buaipui tur leh innghahna rintlak; kan zavai atana thuchah leh kan hril zel tur zawk chu Chanchin Tha, Biblea inziak hi a ni a. Chu chu lungawipui leh buaipui tlan mai a tha. A dang hi chu a him lo thin.

                                                                           ****RE30042021*****