𝐈𝐍𝐊𝐇𝐀𝐖𝐌 𝐓𝐀𝐌 𝐋𝐄𝐇 𝐓𝐋𝐄𝐌

Tunlaia kan sawiho zin tak chu inkhawm tihtlem chungchang hi a ni awm e. Tuna kan lak dan phung tlangpui kar khata inkhawm hun tum 5 kan neih hi tih tlem duhna a lian ta hle a. Kan la ti nge nge dawn pawh a ni mai thei. Chutih rualin tihtlem duh lo pawl aw pawh a ring viau tho a, heng inkhawm hlutna kan hriat nasat zual zel phei chuan a ngai angin kan la kal ngar ngar mai thei bawk a. Mizoten inkhawm hun kan neih tam leh tlem thuah hian kan ngaihtuah tur laimu tak kheh chhuah tur erawh a awm a ni.

𝐈𝐧𝐤𝐡𝐚𝐰𝐦 𝐡𝐢 𝐞𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐞 𝐚 𝐧𝐢𝐡?

Kan sakhuanaah hian inkhawm ngai pawimawh tura inzirtirna a lian hle a, chu mai ni lovin Kohhran thiltih reng reng dah pawimawh hmasa zel tura infuihna hi a ri ring khawp mai a. Chu chu tam tak chuan naupan tet atangin kan than hnan a ni. Hei vang hi a ni ngei ang Mizo kohhran hian tun dinhmun a thlen ni. Kohhran program ngaih pawimawh loh chang nei reng reng chu Kohhran mi rinawm angah kan ngai hleithei meuh lo. Chu chuan inkhawm chhir kim leh kim loh hlutna pawh a keng tel lian hle. Inkhawm kim hi Kristian tha nihnaah kan ngai mai bawk a. A dik chin chu a awm vek a ni. Chutih rualin inkhawm kan tih tak hi ‘Pathian chibai bukna’, ‘Pathian biakna’ (worship) kan ti a. Pathian lam thil a nihzia kan pawh chiang hle a ni.

Amaherawhchu, Pathian chibai buk (Worship)ah hian mimalin Pathian kan biakna(private worship) leh a huhova Pathian kan biakna (community worship) a awm ve ve tih hre thung ila. Mizovin inkhawm kan tih tak hi chu a huhova Pathian kan biakna a ni a. Hei hi thil pawimawh hlamchhiah miah loh tur a nih laiin mimalin Pathian chibai bukna nun kan hman hi pawimawh bawk tih ngaihthah loh tur a ni ang. Pakhat zawk uar a, pakhat dang hlamchhiah a rem lo. Tichuan, miin inkhawm tihtlem a rawt hian Pathian biakna hun tihtlem a rawt a ni kher lo thei ang a, a huhova kan biakna hun tihtlem erawh a ni chiang hle thung ang. Chu tak chu eng nge a pawimawhna, tih hi kan ngaihtuah tur chu a ni.

𝐓𝐮𝐭𝐞 𝐧𝐠𝐞 𝐢𝐧𝐤𝐡𝐚𝐰𝐦 𝐭𝐢𝐡𝐭𝐥𝐞𝐦 𝐝𝐮𝐡?

Inkhawm tihtlem leh tlem loh chungchang hian mi tam zawk a kaihhnawih lem lo niin a lang. A chhan pawh chhawk tura kan sawi zin ber Nilai zan leh Chawlhni chawhnu inkhawmah hian a percentage-a chhutin mi reng kan tlem thei em mai! Kohhrana chanvo neite leh a taima zualten tlawmngaiin kan ti hram hram emaw tih mai tur a ni a. Chuvang chuan kohhran member tam zawk tan chuan inkhawm hun hi a tlem sa tawh zawk reng a ni. Kan dinhmun tak chu - mi tlemte zawkte hian chhunzawm zel kan duh leh duh loh hi a ni mai a. Ngaihdan a insual deuh rih a nih hi.

Rawngbawlpuite mitmei veng lovin, mahni tha tih ang zela inkhawm leh inkhawm loh chu ni se hei ai hian kan la tlem lehzual awm asin! Nilai zan emaw, Chawlhni chawhnu emaw hi lo nei ta lo ila, hemi huna kan thu zir thin te, kan sermon ngaihthlak thin te leh thil dang tam tak chu kan chan tawh dawn a ni mai a. Kohhran tan thil uiawm tak a tling dawn a ni. Chuti chu a nih avangin lo titlem dawn pawh ni tehreng ila tunlai khawvel media that tawhnaah hian engtin tak emaw a aiawhtu tur a siam theih dan a awm ang em tih hi ngaihtuah tel chi a ni.

𝐈𝐧𝐤𝐡𝐚𝐰𝐦 𝐭𝐢𝐡𝐭𝐥𝐞𝐦 𝐡𝐢 𝐬𝐮𝐚𝐥 𝐚 𝐧𝐢 𝐞𝐦?

Inkhawm hun kan neih sa tihtlem kan duh loh chhan langsar tak pakhat chu tlak hniamnaa kan ngai tlat hi a ni. Thenkhat chuan sual pawi tak anga ngaiin Pathian thu awih lohna leh inpekna dalau thilah an ngai niin a lang. Hei tak hi kan ngaihtuah chian ngai pakhat chu a ni. Sual ni dawn ta se khawvel Kristian tam zawk hian nilai zan inkhawm te hi chu an nei ve kher lo tih kan hria a, chawhnu inkhawm nei lo pawh an tam ve ngawt ang. Chungho chuan sual an inti bik awm miah si lo va! Pathian thu awih lohna angah lo ngai dawn ta ila kan Bible-ah ber pawh inkhawm hun neih tam leh tam loh lam a inziak meuh lo a ni si a! Inkhawm bansan loh tur tih a ni mai a (Hebrai 10:32).

Chu bakah Tirhkoh Paula pawh khan “Ni sarih ni hmasa berah chuan...”(Tirh. 20:7; I Kor. 16:2) a ti ve mai kha a nia. Kar khatah vawi khat an inkhawm chauh emaw ni zawk dawn ni? Mizo Kristiante hian kan tih dan phunga vawi 5 inkhawm kan la duh a, kan la ti thei a nih chuan a lawmawmin a ropui e. “A tul ber tawh lo ve, i titlem hret ang u,” kan ti a nih pawhin ‘sual’ emaw, ‘tlak hniam’ emaw, ‘hnung tawlh’ lam emaw a ni kher lo thei tih erawh hi chu hriat a tha. Engemaw zawnga chhut phei chuan hmasawnna pawh a ni zawk mai thei asin. Mizo pa leh nu chhuah tam hi kan chhungkua, khawtlang, ram pumpui nun tlakbalna chhan pakhat a lo nih palh vaih phei chuan...

𝐀 𝐥𝐚 𝐭𝐡𝐚 𝐳𝐚𝐰𝐤 𝐚 𝐧𝐢 𝐦𝐚𝐢 𝐚𝐧𝐠 𝐞𝐦?

Tuna kan kal dan, a tam thei ang ber inkhawmna neih, erawh hi chu a la tha zawk a ni mai thei. A hluttu leh a lova awm thei lo tur kan la tamin a hriat a. Chu mai bakah inkhawm hman reng khawpa hun awl ngah kan la tam zawk a ni mahna. Chu mai ni lovin, tih ho nun mamawh hrim hrim leh a tel lova lungleng pawl pawh kan la kat nuk a ni mai thei. Ka hnam dang thian pakhatin, “Bangalorea kan awm lai chuan Pathianni tlaiah hian kan inkhawm thin a, kan ngai pawimawh thei khawp mai...a Pathian thu lam em em ni lo pawhin han inhmuh khawm kha kan mamawh theuh tlat a ni,” a tih ka la hre reng.

Mizote phei hi chu inhmuh khawm let let nuam ti zual hnam kan nihzia hi a chiang a. Pathian hian, “In lungleng hnem nana rawn pung khawm fo lovin in chhungkua, in tu leh fate kha vei zawk chin nei teh u,” te hi a lo ti reng tawh a ni mai ang tih te erawh hi chu ngaihtuah tham tak a ni ve tho. Pathian chibai buk a tulna lam aia inhmuhkhawm nun thlakhlelh vang maia inkhawm hun titam kan lo nih phei chuan a zia lo ngawt ang le. Kan thangthar nun han en hian tan kan lak dan hi thlak hret a tul ta a ni thei lovang maw? tih hi mi tam tak ngaihdan a ni ta a nih hi.

𝐀 𝐜𝐡𝐡𝐚𝐧 𝐭𝐡𝐚 𝐭𝐚𝐰𝐤 𝐤𝐚𝐧 𝐩𝐚𝐰𝐡 𝐚 𝐧𝐠𝐚𝐢

Inkhawm hi tihtlem titlu ta pawh ni ila kan sumdawnna tana hun kan ngah lehzual theihna tur emaw, khawtlang pawl dang tana program awm tam theihna tur emaw, thenawm khawveng tlawha kan len tam theihna tur emaw lam ni lovin kan tu kan fate awmpui tam a, chhungkaw nun tha zawk leh khawtlang nun hmasawnna tha kan neih theihna tur a nih a ngai ang. Chuti zawnga ngaihtuaha kan khawtlang nun pumpui han thlir chuan thahnemngai tak leh uluk taka kan inkhawm hun pangngaite hman hi a la tha zawk mai ang em? kei chuan ka ti a ni.

Kan khawhawi, ngaihhlut zawng leh nunphung kan la thlak nasat tawk loh avang hian inkhawm tihtlem hi kan la tlin lo niin a lang. Tun dinhmunah chuan titlem pawh ni ila thil dang kan ti luih luih tho ang tih a hlauhawm. Mahni chhungkua, tu leh fate nun ngaihtuahna avanga inkhawm loh mai ngam te hi inzirtir hmasak zawk tur ni awm tak a ni. Tihtlem lam kan sawi rau rau a nih chuan Kohhran Hmeichhe inkhawm leh KTP inkhawm te hi kar tina neih thin atang hian thla khatah vawi 1 emaw vawi 2 emawa tlak hniam phawt te pawh hi han sawi tan ta zawk ila awmzia a nei thui viau lovang maw?

(Thlalak hi Khawlailung Bunghmun Presbyterian Kohhran Biak In a ni e)