Engvangin nge kan ngheh thin loh ni ang le?

Nun nghet kan neih thin loh chhan

           

            ‘Piangthar’ tawh leh ‘inhlan’ tawh kan tam hle; thlarau nunah hian engemaw tal (thawk khat hlim leh tui) tawng tawh deuh vek kan ni hial ang. Heti tak hian kan nambar tam mah se han piangthar ta vang vang tih theih kan tlem tlat hi thil duhawm lo tak kan zinga thil awm ngei si a ni. A chhan awm han thlir ho lawk ila:

1.      Nawmsak kan tum lutuk.

Mihring rilru reng reng hi nawmsak tumna rilru a ni a. Nuam a tih theihna tur nia a hriat phawt chuan eng pawh a ti duh mai thin. Suala tlu tawh rilru chuan chu chu a neih theih nan pawisak pawh a nei thei lo hial thin. Hei tak hi Kristian rilru-in a do chu a ni. He ‘nawmsak tumna’ thlarau hian Kristiante pawh min chiah hneh khawp mai. Kohhrana kan inhmanna leh Pathian kan biakna nun hrim hrimah pawh min tihlim thei leh nuam kan tih zawng kan um tlat hi than mawh bawk, ‘Setana hmanrua’ tih loh theih loh a ni. Nawmna zawnga rawngbawltuin nuam a ti ngai lo va, tuar huama inpeknaah chuan nawmna sawi hleih theih loh a awm zawk a ni. KTP member rinawma ngaihte ngat pawh hian kan hmazawna khawvel nawmchenna leh lawmna te hi kan chan ve tur leh kalsan hleih theih lovah kan ngai a, ruih theih thil leh sex, inngaihzawnte nen kan pawlhsawpa, kan dai sual thin a ni.

2.      Rual awh kan tina lutuk.

Kolosa 3:5-ah duhamna chu milem biakna a nih thu kan hmu a. Thu sawm pekah milem biakna hi tualthah, uire, leh rukruk aiin a khapna a lang hmasa daih a ni (Deut. 5:7-9), Tisa thiltih Galatia 5:8-a ziah tlarnaah pawh milem biakna, thikna leh insikna te hi ‘zu ruih chin’ leh ‘zu hmuna nuam tawl’ aiin a lang hmasa zawk. Pathian Thu chuan awhna hi sual bul a ni tih a sawi chiang hle. Midangte ta kan awh nasat lutukna hian sual kawng min dai tir fo thin. Mi chhungkaw  dinhmun kan awh luatah khua kan hmu lova an kawng thianghlim lem lo te pawh zawh ve mai kan duh thin a ni. Nula leh Tlangval, khawvel hmang nuam riaua hriat pawh kan nei nuk mai. Anni anga chen ve kan duh avangin an kawng kan zawh ve ta mai thin a nih hi. Khawvel tukverhah dakin, khawvel mite neih ang leh an nun ang te, an nihna chenin kan awt em em thin a. Chu chuan kan nun a tichauvin sualah min hruai lut thin. Ringtu chu midangte awt lutuk lo va Pathianin min dahna zawnah rinawm leh dik taka kan nun a tul a ni. Han belh chian tak tak chuan tumah hi an awhawm ziktluak bik lova, tu dinhmun mah hi han tha famkim a awm chuang lem lo tih hriaa mahni dinhmun ang zela Pathian tih leh Ama rawng bawl hi, Kristian Nun Nghet neihna turin a pawimawh hle a ni. Awhna hi suala min hruai luttu a ni tih i theihnghilh lovang u.

Hmasawnna kawng leh mite dinhmun tha duhna neih ve a ngai lo, tihna erawh chu a ni lo tih hria ila. Kristian chuan mite nihna leh dinhmun tha awhna avang ringawtin rual a el tur a ni lovang. Amaherawhchu, mite hlawhtlinna leh thlen chin hi darthlalanga hmangin Pathianin keimahnia theihna a dah chu par chhuahpui ngei tura tan la tur kan ni zawk. Mite dinhmun awta kan thlen ve theih loh hi a pawi ber a ni lo va, Pathianin keimahnia theihna a dah kan ni pha lo thin hi a pawi ber zawk chu a ni thin.

Thlarau nunah pawh midangte dawn ang hi kan awt ngawih ngawih fo mai. Mite an lam hut hut laia kan lam ve theih loh chuan kan ngaih a tha lova, mite an hlim em em laia hlimna danglam engemaw tak tak kan chan ve loh chuan kan ngaih a tha thei hek lo. Kan thlarau dawn a dik ta lo emaw tiin midang kan awt thin. Krista kan neih a, Kristan min nei bawk chuan, a aia ropui awm tak ang maw. Chu miah tak chuan mi a lungawia, inphal taka a thinlung a hawn chuan a tawk em em a ni tih hriat a va han tha em! Lal Isua berin, “Pathian thu hriaa zawmte hi mi hamtha (vannei) an ni zawk e,”(Luka 11:27) a tih kha.

3.      Mahni hma kan sial.

Pathianin nunphung min rem fel sak danah chuan Amah kan hmangaih hmasa ber ang a, a dawtah midangte, tichuan, keimahni kan lang ve chauh ang (Matt. 22:37). He mi letling chiah hian mihring kan nung a. Kan nunah kan lian ber a, a dawtah kan hmuh phak mai midangte an lian leh a, Pathian chu a 3-naah emaw, a hnuai lehzualah emaw kan dah thin a ni. He ngaih pawimawh inthlak tak hi ‘sual’ kan tih chu a ni. Piangthar tawhte nunah pawh he sual zungzam hi a la chak thin khawp mai. Pathian rawngbawlnaah meuh pawh mahni hmasial kan la awm ta fo. Committee rorela lungawi lova i tauh bar bar chuan mahni hma i la sial lutuk a ni thei ang. Pathian rawngbawla i thiante an chet suau suau lai leh indaih lo taka an phi sek laia mahni nawmna leh hlawkna tur i lo buaipui daih bik a nih chuan hma i sial hle a ni tih inhre mai rawh. Mi pakhat chu kohhran hruaitu atan an thlang dawn a, mipui pawhin hruaitu atan duh em em a. Ani erawh chuan, “Ka tling lo…Ka pawm lo mai dawn…” a ti chul mai nia mawle. Ngun taka han ngaihtuah chuan, tlin leh tlin loh lam aiin amah a inphal lo zawk niin a lang. A eizawnna lamah, a hausakna tur a tihbuai a hlau a ni mai thei e. Mahni hma sial ran chung chuan Kristian nun nghet neih a harsa ngawt ang.

4.      Mahni inthununna tha kan tlachham

Thufingte 25:28-ah “Mahni inthunun thei lo chu, Khaw kulh bang chim ang hi a ni,” tih kan hmu a. Kristiante hi mahni inthununna (self-control) kan neih that thin loh avangin hmelmapa Setana chu khaw kulh bang nei lova lut ang maiin awlsam takin kan thinlungah a lo lut thin a ni. Pathian Thu hre fiahin, thlarau lamah tawnhriat (experience) nei ropui hle mah ila mahni-inthununna kan neih si loh chuan eng lai mahin kan nghet ngai lovang. Kan chakzawng, duhzawng leh ngaihhlutzawng te hi kan thunun a ngai a, chu chu Thlarau rah a ni (Gal. 5:22). Daniela chu ring lo mi Babulon lal inah nghet takin a ding tlang thei. A chhan chu a chakna a thunun (zu leh sa lakah a insum), a mit hmuh leh beng hriat mai aia Pathiana a innghah tlat vang a ni. Mahni inthunun theite hi ‘thlarau mi’ dik tak chu an ni.