RE Ralte

  Mizo Kristianten kan sut fuh loh tak pakhat chu hausakna chungchang hi niin a lang. He thil chungchang kan inzirtirna leh kan rilru puthmangah hian Pathian duh dan kan pha lo fo niin ka hre thin. Chu chuan kan ram hi a tichhe mek pawh a ni mai thei. Sum leh pai ngah, in leh lo neih ropui, leh hausak te Pathian malsawmnaa kan ngai nasa lutukte hi inenfiah a tulin ka hria. Hausakna hi thil sual a ni, ti bawl bawl lo mah ila ‘Kristian values’ atanga thlir chuan a lang pha mang lo chu a ni.   Hriau benga sabengtung luh chungchang kha   Chiang fek fawk takin Isua khan “…mi hausa tan vanram chu luh harsa tak. ni. Ka hrilh a che u, Pathian rama mi hausa an luh aiin hriau benga sanghawngsei luh tlang a awl zawk,” (Matt 19:23f) a ti a nih kha. Heti taka kan vanram kai tiharsatu a nih chuan hausakte hi hlau hlur awm kan nia. Chuti ahnekin ‘Pathian malsawmna’-ah kan ngai hmiah a, kan ngaihsan ber leh kan induhsak ber; tupawhin nih ve kan tum rilruk, kan theihna inchen ...

     Mi tam takin kohhran nihna hi an hmu fiah tak tak thei lo fo a. Mihring pawl dang ang lo hian an hmu thei meuh lo. Mi tam tak awmna pawl a nihna hi pawm thiam ila, chutih rualin chatuan nena inthlunzawm a nihna erawh hai lo ila. Keimahni sawi len leh tet aiin Bible ngei hian a lo sawi te lo hle a, kan man pha lo zawk mah mah thin a lo ni. Han bih chiang lawk ila.   1. Lungpui chunga din (Matthaia 16:18a)   Thil nghet leh daih rei, danglam ngai lo leh awm reng tur ang chi sawi nan hian ‘ lungpui ’ tih te ‘ tlang ’ tih tawngkam te an hmang thin. Lal Isua pawh hian a kohhran lo ding tur ngheh turzia sawi nan ‘ lungpuichunga rem ’ tiin a rawn puang chhuak a ni. Kohhran kan hmuh hi mihring chak lo te te pungkhawm kan nih avangin a zuam awm fo thin a. Thlarau lam pawl a nihzia leh Pathian zawm, lungpui chunga rem a ni tih hmuh hmaih loh a tha.   Heta ‘ lungpui ’ hi tunge niang? tih chhannaah ngaihdan inpersan tak tak a awm nual. Thenkhat ...

  Zu mawlh mai hian Mizote rilru a luah hneh ni tur a ni. A khat mawi tawk hian kan sawi deuh laih reng a. Ngaihdan neih sa han sawh sawn duh lah kan awm tak tak lem lo ni tur a nia. Chutih laiin zu chuan ama nihna a sawh sawn thei miah lo va, kohhran pawhin ‘tha chu tha, tha lo chu tha lo’ a tih reng a ngai a. Zu chungchanga ngaihdan sawh sawn theitu ber chu sorkar hi a ni a. A thiltih hi kan thlir thup thin chu a nih ber hi. Thenkhatin phalrai se an duh laiin a then erawh chuan khap hmin hmiah an duh reng bawk a.   Zu   Zu that lohzia hi chu sawi nawn a ngai lo. A in thang, a ngawl veite hlei hlei hian tha an ti lo a ni awm e. Mihring a pawh hniam nasat theihzia leh chhungkua a tihchhiat nasat theihzia hi ‘proof’ kan neih tam pawl tak a nih hmel a. Kan tu kan fate in tura kan duh loh thil chu kan ram tan a tha lo tihna a ni mai tih pawm ngam ila. Kan nupui/pasalte in kan phal loh chuan tumah hi in tur pe bik lo ila, tih hi kan thupui tur a ni ang. He ramah h...

  Khawvel inlumleh chakzia chu kan faten smartphone tel lo khawvel an hriat thiam tawh lovah hian a lang a. An duh duh an kuta awma hmet chhuak thei mai leh en mai theia an inngaih tawhnaah hian kan tleirawl tirha kan tawn chhoh khawvel kha chu a ni tawh lo tih a chiang hle. Lehkhathawn(kan ziah ve fo) te, landline telephone(thenawm te ina kan hman thin) leh TV puam chi (kan hmuh ve phak loh thin hial) te hmanlai chang zota leh hrilhfiah ngial an ngaih tawhna khawvel hi kan thanlenpui nen kha chuan a inang tawh hlawl lo. Hetih lai hian Chanchin Tha erawh chu he khawvel hian a mamawh zual zel tih hria ila. He kan awmna khawvelah hian kan hril a ngai bawk a. Tih tur a tam telh telh emaw tih theih a ni.   𝐆𝐞𝐨𝐩𝐨𝐥𝐢𝐭𝐢𝐜𝐬 𝐢𝐧𝐡𝐞𝐫 𝐯𝐞𝐥   Kum zabi 19-naa Chanchin Tha hril tau teh si per kha lo dawng vein kum 50 chhung velin Mizote chu Kristian kan ni ta vek mai kha a ni a. Khati taka Chanchin Tha kan lo dawnsawng thiam kha Pathian malsawmna tih loh the...

  Hman deuh khan ka thil tawn nuihzatthlak deuh deuh thenkhat chungchang ka ziak a, chhiar a hlawh phian a. Tunah hian rawn chhunzawm ka tum leh ta. Tun tum chu nuihzatthlak hrim hrim aiin mak tel lam pawh a ni mai thei. Thu zangkhai leh hlimawm lam deuh te chhiar chang a awm pawh a tha. Hringnun tifamkimtu pawimawh tak an lo ni mai thin a. Kan nun kawnga thil kan theihnghilh ngai loh tur an ni bawk a.                𝐏𝐚𝐬𝐭𝐨𝐫 𝐤𝐮𝐭 𝐢𝐧𝐝𝐚𝐢𝐡 𝐥𝐨𝐡 𝐭𝐮𝐦 𝐛𝐞𝐫   Pro Pastor ka nih tirh laiin ka pu Pastor nen pass lawmnaah kan kal a. Ka pu kha mi fel tak mai a nia. Kei kha fuihna thu mi sawi tir a, ani khan tawngtaisakna nei turin ruahmanna a siam a. Khatih lai khan smartphone a la chhuak lova, Nokia phone lar vanglai kha a nia. Kei phei chuan neih pawh ka la nei zo lo a. Ani pawh khan ken nuam deuh, te reuh te kha a nei chauh a. A lu chunga kut nghata tawngtaisak hun a lo thleng ta a.  Phone kha a kawr hma ipte...

  Hmanniah Pastor senior tak pakhatin, “Tunlai khawvel hi dawt thu lengvak leh dawheh tam ber hun a ni ang. Heti em em hian mipuiin dawt thu kan la hre hnem ngai lo,” a tih ka lo hria a, rilru a thawng dawt mai. Tunlai khawvel han thlirin dik riauva hriatna ka nei lehnghal a. Thil siam thiamna a lo thang a, khawl thiltihtheihna a lo sang zel a, a bik takin internet hmang tangkai (digital information) kan thiam zual zel. Social media – youtube, facebook, whatsapp, instagram …adt., kan hmang nasa telh telh a. Thatna tam tak a awm laiin a tha lo lam pawh a lo tel ve zel a, dawt thu te pawh a lo leng nasa ta em em mai a ni.   Social Media   US mihang President hmasa ber Barack Obama kha Youtube zar zova tling ta ni pakhatin an sawi thin a. Thawk leh khatah Youtube-in mi thenkhat hringnun a sawi danglam zawk hriat tur a awm thin. Chutiang chu social media dangte pawh an ni ve tho a. Rang lutuka a darh mai theih zel avang hian a hlauhawmna pawh a awm tam bawk a. Kan beng han ve...

Kan ram kan thlir hian Kristian ram nih dan tur hi a ni pha lo hle hian a hriat thin a. Hei hi mi thahnemngai tam tak rilru tihrehawmtu a ni. ‘Eng kan ti nge keini chhung hi?’ tih ang deuhvin keini ram tan hian mahni inenfiah a pawimawh thin a ni. Khawi ruam hi nge kan sut fuh lohva, eng hi nge kan man fuh loh? Kan khawtlang rilru leh kohhran rilruah engte hi nge her rem ngai? Kan kal ngaia kan k al tlut tlut chuan kan nihna pangngaiah kan su tluk tluk dawn tihna a ni dawn si a. Inhawng taka ngaihtuahna sena, kan khawtlang kan lepse a, kan phuar khawm leh a ngai dawn a ni. Theih ang tawka chutiang ka tihna kawnga ka hmuh phak ve pawi tak chu thil tak tling zo lo, a lem mai maia kan lungawi mai thin hi a ni. 𝐂𝐨𝐫𝐫𝐮𝐩𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐥𝐞𝐡 𝐒𝐨𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐒𝐭𝐚𝐭𝐮𝐬 Mizote hian khawtlang nun inpawh tha tak kan nei a. Hei hi kan vanneihna leh kan chakna pakhat a ni a. Mizo nih nawmna lai pawh a ni tel bawk tih kan hria. Inhrilh lawk tehchiam lova kan han leng lut tawp mai thin te leh hlim tak...