𝐓𝐇𝐈𝐋𝐒𝐈𝐀𝐌 𝐓𝐇𝐀𝐑 𝐓𝐇𝐔𝐑𝐔𝐊 𝑩𝒊𝒃𝒍𝒆 𝑺𝒕𝒖𝒅𝒚: 𝑰𝑰 𝑲𝒐𝒓. 𝟓:𝟏𝟒-𝟏𝟕

 

Vawiin Bible Study atana kan thlan lai hi tunlai khawvel Kristianten kan ngaihtuah nawn tura ka duh ber pakhat a ni a. He chang 4 chhung chauhvah hian min chotu (mi thenkhat tan phei chuan min hnawltu) thu pawimawh em em mai a inphum a. Chik lehzual zawka kan bih chian a pawimawh hle mai. Zirlai lak chhuah tur a tam viau laiin thil 3 chiah han thlur bing ta ila. Chungte chu ‘Thilsiam Thar’, ‘A nungte nun chhan’, leh ‘Hmangaihna vang zelin’ chungchangte a ni dawn a ni.

𝟏. 𝐓𝐡𝐢𝐥𝐬𝐢𝐚𝐦 𝐇𝐥𝐮𝐢 𝐥𝐞𝐡 𝐓𝐡𝐚𝐫 (𝐜𝐡. 𝟏𝟕)

Chang lar tak II Korinth 5:17-ah hian “Mi tupawh Kristaa awm chuan thilsiam thar an lo ni a, thil hluite chu an ral a, ngaiteh, an lo thar ta,” tih kan hmu a. Amaherawhchu, Tirhkoh Paulan a sawi tum tak hi kan pawh pha hlawm ang em? tih hi ngaihtuahna thawngtu chu a ni. ‘Thar’ kan tih hi a ‘thar’ tawk lo fo thin niin a hriat a. Paula chuan Genesis 1-a Pathianin lei leh van a siam kha a hre reng ang a, chu thilsiam zingah chuan mihring pawh a tel ve tih a chiang nghal a. Thuthlung Thar huna Krista Isua-a a siam ‘thilsiam thar’ erawh hi chu a thar hlak, a hlui nena inzawmna nei tawh lo a ni. ‘Thil hluite chu an ral ta, ngaiteh an lo thar ta’ a ti hmiah mai.

Ringtute nihna hi Paula hian a ngai thutakin a ngai urhsun khawp mai a. Keini ho hi chuan khawvel mihring tam tak zinga pakhat, sakhaw pakhat hnuaia Kohhran member ni pangngai ve mai angin kan inngai a. Chu pawh chu kan pian leh murna azira lo awm mai angin kan inngai fo thin. Midang lakah kan danglamna kan hmu pha lo va; kan duhzawng a dang lo va, kan thil tih duh dan pawh a danglam tehchiam lo fo a. Kan rilru puthmang leh ngaihtuah dan pawh he kan nihna hian a phur em em chuang lem lo thin a nih hi. Hetiang nunah hian he chang hian awmzia a nei tam lo fo a ni.

A chunga kan sawi dinhmun leh Tirhkoh Paula hriat thiam dan chu inhlat tak a ni awm e. Thilsiam thar chu a hlui nena inzawmna nei tawh lovin a lo thar ta vek si a. Krista Isua ringtu chu ‘thilsiam thar’ he khawvel thil dang zawng zawng laka hrang a nih tawh avangin danglam tur pawh a ni ta a. Khawvel mite nen phei chuan an inkawp rei poh leh an danglamna lo langsar mai tur a ni tawh ang chu. Duh zawng, hlimpui zawng, nuam tih zawng te a lo danglam vek tawh dawn si a. Ngaihsan zawng, leh ngaih ropui zawng thlengin lo danglam a, kan hringnun thlir dan thlenga danglam tur a ni. He Kristiante nihna hi kan lak lungrun a, kan phurh chhuah zawh a va han pawimawh tak em! Thilsiam thar ni ve si thar hleithei lo hi Pathian Ram tichhetu ber ti ila kan sawi sual tam kher awm lo ve.

𝟐. 𝐓𝐡𝐢𝐥𝐬𝐢𝐚𝐦 𝐓𝐡𝐚𝐫 𝐍𝐢𝐡𝐧𝐚 (𝐜𝐡. 𝟏𝟓)

Chang 15-na hi kan ngaihtuah chian tura pawimawh em em mai pakhat chu a ni leh a. “A nungte chu anmahni tana nung tawh lovin, an tana thi-a tholeha tan an nun tawh zawk nan, mi zawng zawng tan a thi a ni,” tih hi a ni a. Kristiante hian he chang hi kan chhiar fuh hleithei lo niin a lang. Pathian chhandamna kan sawi hian keimahni lam hlir kan inen a. Chhandamnaa keimahni chan thatzia kan tuipui a, chu Pathian thiltih ropui tak ropuina chu keimahni chan lam atangin kan teh thiam thin a. Kan hlimpui leh kan lampui nasat ber pawh a ni hial awm e. A awmzia chu, kan chhandamna hriat chu mihring-kawk vek a ni tihna a ni.

Hemi changa Tirhkoh Paula sawi tum tak nen a chunga ka sawi khi a inhlat hle awm asin. ‘Mi zawng zawng tana a thih chhan chu a nungte chu anmahnia thia tho leh atana an nun theih nan a ni,’ zu ti daih a mawle. A awmzia chu, Isua Krista kan tana thihna hian tum a nei. Chu a thiltum chu keimahni vanram kai leh chhandamna chan mai hi a ni lo. A thiltum ber chu a chhandam fa zawng zawngten Ama tana kan hringnun zawng zawng kan nun hi a ni. ‘A nungte chu anmahni tana nung tawh lovin, an tana thia- tholeha tan an nun tawh zawk nan,’ tih a ni mauh mai. A chiang e. A tawp khawkah chuan Krista chu ringtua Krista chawimawia a awm theih nan leh Krista duhzawng tiha a awm theih nana thi a lo ni daih mai! Chanchin Tha hi mihringte tan ngawr ngawra malsawmna thlen anga kan ngaihtuah thiam em em lai hian Pathian chanvo hi a lian zawk daih a ni tih ngaihtuah thiam kan zir a hun e. Chu chu Thilsiam Tharte nihna dik tak chu a ni si a.

Rawngbawlna kan ngaihtuahin ‘thlarau bo chhandam’-ah kan tawp rei ta, mahni thlarau nun kan inchhutin ‘vanram kai leh kai loh’ ringawtah kan buai rei ta. Chu chu Pathian thiltum lailum luahtu a lo ni hauh si lo va. Krista Isua lo kal chhan chu Amah ringtuten Ama tana kan nun theih tawh zawkna turin a ni. Chu Ama tana nun chu ringlo leh misualte tan chuan thil duhawm a ni hauh lo. Ban khawpin an it zo lo. An hlimpui thei ngai lo va, an lungawipui zo mawlh lo. Amaherawhchu, Thlarau Thianghlim azara Krista hriatna kawnga thinlung tihvara awm leh Krista tel lova kan chung pikzia hriattirte hi chuan kan ti thei a nih hi. Chu Pathian dah hmasak nun chu kan nun pumpui tana tha thei ang ber a ni tlat si a. Nangma tana nun aiin Krista tana nun chu nangma tan a tha ber a ni.

𝟑. 𝐓𝐡𝐢𝐥𝐬𝐢𝐚𝐦 𝐓𝐡𝐚𝐫 𝐓𝐡𝐮𝐫𝐮𝐤 (𝐜𝐡. 𝟏𝟒)

Chanchin Tha laimu hi hmangaihna a ni a. Kristian sakhua zirtirna khaikhawmna chu hmangaihna a ni.

Sakhua zawng zawng hi chutiang a ni vek lem lo va. Hindu sakhua chuan lei leh van nena pumkhata awmna hi an zirtirna laimu a ni a; Islam chuan inpumpekna an uar a; Buddhism chuan engkim mai hi engmah a nih lohziaah an tawp thung. Chanchin Tha erawh chu hmangaihnain bul kan tan a, hmangaihnain kan tawp a ni. Thupek ropui ber pawh rilru, thlarau, chakna zawng zawnga Lalpa Pathian hmangaih a ni a, a ropui ber dawttu pawh mahni inhmangaih anga vengte hmangaih a ni a; thupek thar pawh ‘inhmangaih tawn ula’ tih a la ni cheu. Min hmangaih hmasak avanga hmangaih let hi Kristianna hrilhfiahna a ni.

‘Krista hmangaihna chuan min tirlui a ni,’ tiin Bible lehlin pangngaiah kan hmu a, mahse hei hi ‘intihluihna’ a kawh theih avangin a lehlin a fuh lo deuh a. Lehlin thar zawkah chuan ‘Krista hmangaihna chuan min hneh khawp a…’ a ti ta hlauh a. A awmzia chu, ‘Kristan min hmangaih em avangin kan ti lo thei lo a ni,’ tihna mai a ni awm e. Krista hmangaihna vang ni lova rawngbawlnaa inhmang leh thleng sang fute hi mi khawngaihthlak ber an ni. Pathian rawngbawl awmzia tak tak an man ngai lo. Khawvel rilru pu siin an chanvo an lo hlen ve mai mai a. Rawngbawltu nun hlimna thuruk an pawh pha lo a ni ber mai.

Chanvo tha buaipui deuh huam mai, vuivaina nei thei tak, Pathian vanga tuar nasa inti em em, thawhpuite iai leh ngei ching tak, thahnemngaihna vawrtawpa rawng bawl ngai lote hi ‘Kristan min hmangaih em mai a,’ ti ve pha lote an ni thin. Kristan a hmangaih em avang leh Krista an hmangaih let avanga pen chhuak, thilsiam thar leh chutiang thilsiam thar te nihna ‘Ama tana nun’ a nih tawhzia hriate tan chuan rawngbawlnaah hian thil hrehawm tak a awm tlem hle awm asin! Hringnun kawng tinrengah a thatna an chang a, a malsawmna hmuthiamin mihring tahna ruamah pawh an lam thei a nih si hi. Chu chu Thilsiam Thar Thuruk a ni. Khawvel rilruin a hre thiam ngai lo va, a hre thiam ngai lo vang.

*****