𝐊𝐀𝐋𝐕𝐀𝐑𝐈 𝐓𝐋𝐀𝐍𝐆 𝐓𝐈 𝐓𝐈

Tui hal huam huam tihreh nan zo tui thiang in khawlh khawlh hi a tha ber tih a chiang a. Chu chu mi tin hriat a ni. Mahse, engtiang takin nge chu zo tui thiang chuan kan taksa chhungah a zu thawh a, engtin nge kan tui halna chu a zu tihreh tak huai huai tih erawh chu hria kan vang ngawt ang. Chutiang deuh chuan Lal Isua thihna hian ringtute tan chhandamna a thlen tih chu kan chiang tlang viau a, mahse engtiang takin nge chu thihna chuan Pathian lung a tihawi tih hi hmanlai atanga Pathian Thu chikmite lo sawiho tawh thin leh sawifiah dan hrang hrang lo awm tawh thinna a ni. Sawi dan lar deuh deuhte chu – ringtute tuar aia tuarna, hmangaihna lantirna leh Krista hnehna te hi an ni a. A pawimawh theuh mai.

Mi sual tuar aia tuarna

Hei hi kan hriat lar ber a ni a. Kan pawm thiam ber pawh a ni. A tir atanga Kristiante hriat thiam dan pawh a ni tlangpui awm e. Tluantling taka sawi tantu erawh chu zabi 11-na daiha kohhran hruaitu ropui tak Anselm-a an tih kha a ni. Ani hian mihringin Pathian Thu a awih loh avanga Pa lungawi lohna chu Fapa thuawihnain a tilungawi ta, ti zawngin a sawifiah ta a. Hei hi tuna kan pawm dan nen a inzul hle. Han bihchian deuh erawh chuan a danglam hret tih a hriat theih thung a. Fapain a va tihlungawi chu Pa a nih chuan II Kor 5:19 “Pathianin Kristaah chuan khawvel hi amah nen inremin a siam a,” tih kha a phur chhuak zo lo deuh dawn a ni. Hemi avang hi a ni mai thei Reformers te chuan Pa lungawi lo thawi dam hrim hrim lam aiin Pathian Dan bawhchhiatna leh dikna dan zawm famkimna ang zawngin an sawi ta a. Pathian dikna dan chawi nung tur leh ringtute aia sual hremna tuar turin Krista chu Krawsah a rawn thi, an ti ta a ni.

Thu har a inphum nual

He tlanna thu hi a pawmtu tana thu lawmawm leh ropui ber ni mah se ngaihtuahna sengtu tam takin pawm awlsam an ti lem lo a ni. Holam angreng taka ngai te pawh an awm hial. Tin, mihring ngaihtuahna pangngai mai pawhin zawhna tam tak a chhawp chhuak thei thin a ni. Chutiang hrang hrang chu han suar tluan leh lawk ila:

(i)                      Engvangin nge a Fapain krawsa tuar kher lova mi sual chu a ngaihdam mai loh? Pathian chu engkimtithei leh engkim chunga roreltu a ni lawm ni? He zawhna hi i tawng tawhin nangmah pawhin i chhut rauh rauh tawh thin mai thei. Aiawhtu talin Dan zawm famkim tul tlata hriatna hi, ‘Pathianin a hmangaihte chunga a rorel dan chu hmangaihna ni lovin Dan zawm leh zawm loh lam a ni maw?’ te pawh a tih theih. Hemi chhanna hnaivai ber leh fiah ber chu – Pathian chu duh ang anga rorel liam mai mai a ni lo va; ama ziaa inphum nghet tak chu a namnul thei lo a ni, tih hi a ni. A ze kalhin a che ve ngai lo. Dikna dan chu a zepuia inphum a ni tlat si a. Eng dan hnuaiah mah awm lo mah se ama nihna dikna dan ang zelin a che thin a ni.

(ii)             Mi fel lo aia mi fel hrem hlauh mai chu thil dik a ni dawn em ni? Mi pakhat tuar aia midangin lo tawrh daih chuan dikna dan a kalh lo maw? He thu hi a har ber pawl a ni mai thei. Karl Barth-a meuh pawhin a chai nasa fu a ni awm e. ‘Pathian chu a dik zo ta lo em ni? Keimahni dikna hriat thiam dana teh chuan a dik loh theih dan a awm mai thei e, mahse mihringte chung daih dikna ‘Pathiana dikna dan’ hmanga tih a nih thu hriat a tha e,” a ti mai a ni awm e. Tin, Kristan a tuarsakte chu ‘amaha awm’ te an ni a. Amaha awm  na na nate aiawh leh an tana tuar chu thil awm lo tak a ni lem lo ve.

(iii)                  Chatuan hremna aiawh zo tur chuan a tuar rei lo lutuk lo maw? A va inchawih lo deuh ve. He zawhna hi zawh awm pawl tak a ni mai thei. Kristan Kalvari tlanga tuar chu rapthlak viau mah se chatuan meidil nena khaikhin chuan a nep deuh a ni lawm ni? A ai a awh zo dawn em ni? an ti thin a ni. Kan chik tur erawh chu a rei leh tam aiin a tak leh tak loh lam leh, a tuartu zawk nihna te kha a ni ngei ang. Tin, Kalvari tlanga Pa leh Fapa kara thil thleng hi mihringte chhut phak rual a ni lo vang.

(iv)                   Sual hi a hrana awm tura ngaih a ni lo va, mi sual sualna chu amaha bei tlat leh hmun danga lak hran chi a ni dawn em ni? Misual leh sual hi lak hran theih an ni lo va, mihring misual lakah ama sualna lak chhuaha a hrana treatment pek chi a ni lo ngei ang. Kalvari tlanga thil thlengah hian ringtu leh Krista inpumkhatna kan zir a pawimawh. Mihringa sual chu la chhuak a ngaidam ta a ni lo va, misual chu Kristaa lak chhoh va Amah nena inpumkhatna neih a ni zawk tlat a ni. He thu hian chhandamna leh ngaihdamna ten mihring pumpui a fan chhuah dan a lantir chiang hle a ni.

(v)                    He tlannaah hian Pa leh Fapa an insu a ni lawm ni? Chutiang a awm thei dawn em ni?  He thu hi a serious deuh ber mai awm mang e, a tih theih a. Pa rorelna chuan misualte chu hrem turin thiam loh a chantir a, Fapa chuan misualte chu a tan tlat si avangin an tuar ai a tuar ta, a a ni. Chuti a nih chuan Pa leh Fapa chu an insu tihna a ni ngei ang. Heti zawnga ngaih lungrun vak loh tur a nih duh hmel a. Isua ngei pawhin Pa thu ang zela thil a tih thin zia a sawi chiang hle a. Tlannaah hian Pa nena thawk dun, a chunga kan tihlan II Kor 5:19 khian Pathianin khawvel sual chu Fapaah a inrempui tih a chiang em em a ni. Krawsah chu Pa leh Fapa lungrual taka an thawh dunna a ni tih hi Thuthlung Tharah kan hmu chiang hle a ni. Insutna a awm lo.

Tlanna hlu

A chunga kan ti ti hian Isuan Krawsa a tuarna hi a tihdal phah hauh lo va. He khawvelah hian mi tam takin he thu hi an lo buaipui tawh thin tih a lang zawk a. Mihring rilru atanga hriat fiah har angreng tak tak pawh a awm tawh thin. Mahse, chung zawng zawng chuan Kalvari tlangah amah ringtute tan a nun a hlan a; rapthlak leh mualpho thei ang berin a tuar a ni tih kan sawi bo thei lo. Chu chu misualte chhandamna thlenna turin a ni a. Dikna dan paltlang thlap leh inkhawngaih leh lainatna vanga sual enliam mai mai thil a ni lo tih hi i hre thar theuh ang u. 

*****