𝐃𝐀𝐖𝐑 𝟏, 𝐋𝐄𝐇𝐊𝐇𝐀𝐁𝐔 𝟐 𝐋𝐄𝐇 𝐊𝐄𝐈



Lehkhabu finchilh tih takah lenna apianga mi bookshelf ka bih duk duk thin bakah hian khawpui khawiah pawh zin emaw khawsa emaw ila lehkhabu dawr awmna te ka zawng chhuak thuai thuai thin a. A man tlawmna hmun leh Kristian lehkhabu an zawrhna te chu ka hriat theih zawng tak a ni. An ni pawhin min hre thuai thin. Second hand/used books dawr a awm phei chuan ‘Ka tan lawmna’ an tih ang mai zu ni thin a! Heti a nih avang hian Word of Christ Bookshop, Shillong avang hian Pathian hnenah lawmthu ka sawi a ni. Anni avang hian kan in zau lo takah hian kan nu hnawk tih khawpin lehkhabu a let rem rum thin a. Hengte hi kuhva khawr khat man vela ka lei khawmte an ni a. Chhiar vek inbeisei mah ila a then phei hi chu ka dam chhungin ka chhiar hman tawh lo mai thei!
Hmannia ka han kal khan an used-books dah khawm, vawi tam tak ka lepse tawh chu ka han ti tha leh a. Hetianga kan tih hian a hmaa kan hmuh hmaih bu tha deuh hi kan hmu leh nawlh thin (Pathian remruatah ka ngai zel!). Dawr enkawltupa, ka tlawh zin em avanga ka thian tha tak lo ni ta, chuan a dawhkan hnuai atangin lehkhabu kawm khawng mawi zet mai, Hard to Believe: The High Cost and Infinite Value of Following Jesus, tih Pastor ropui John MacArthura ziak ngei mai chu a rawn la chhuak a, ka duh leh duh loh min zawt ta a ni. He lehkhabu hi kum 2003 daih tawha an chhuah a ni a, printed price USD 22.99 a ni a, INR chuan 1926.88 lai a ni. Chu chu Rs 150/-in min zawrh a, keia mi nep hrat ta na na na chuan Rs 100/-in keini thian dun karah ka han nep thla hram a. A bu hi ka lo nei tawh reng ang em aw tia ngaihtuah chungin kan nu hmuh loh theih ang ber turin ka thukru deuh zal zal a.
Lehkhabu thenkhat kan chhiar zo thuai a, thenkhat kan chhiar chhuak hleithei lo hi thil mak angreng tak chu a ni! A lehkhabu subject hi ka tuina zawng tak a nih vang nge lehkhabu hi chu ka chhiar zo tha thuai mai a. John MacArthur hi chuan ngaihsan leh ngainat hi chu a phu ka tia. Lehkhabu tha eltiang tam tak a ziah tawh zingah he lehkhabu hi a tel ngeiah ka ngai. Thupui pawimawh tak thur chhuah a thiam a, chhiar chakawm takin a hlui thin a ni. Engkim mai hi Bible zirtirna atanga thlir a thiam em em a. Fiah fek fawka sawiin leh huaisen taka dingin chu chu hlen chhuak thin a ni. Tun tumah pawh hian tunlai khawvela mi tam takin Pathian thu an thluk dan leh mite hneh an tum dan dikhlel nia a ngaihte a lepse a ni ber a. MacArthur hi chu a tawngkam hi a hriam ve a, a thu sawi a chiang a, Bible thuchah a dah lailum a, insumkarna a nei vak ngai lo ve hrim hrim a ni. Thenkhat chuan ‘John Calvin of Today’ nihna an pe hial a, kei erawh chuan ‘The Christian Pistolero’ tih ka thlang zawk!
A kamchhuak thenkhat:
”Chhandamna zawngtuten an hriat thiam awlsam tur bik leh an pawm awlsam tur bik Gospel a awm chuang lo va. Thutak a awm a ni mai. Awih awlsam leh pawm nuam a nih theih nana Chanchin Tha lo suih mam hret tu Thuhriltu leh Zirtirtute chuan an thu ngaithlatute chu chatuan hremna lamah an hruai mek a ni thei ang.
”Mi tam tak hi chuan Bazar Isua, tinuam a, tihlim a, tihmuingil tur an duh mai a ni. Mahse Isua Krista chu an magician a ni lova. Chhandamtu a ni. Hringfate chunga Pathian thinurna la kiang tur leh an sualnate ngaihdam a nih theih nan na eltiang tuarin a thi a nih kha. Amah rinna chuan engkim kal sana zui duhna a phut tlat a ni.
”Kristian nih hi keimahni chungchang thil a ni ber lo va, keimahni kan inhmuh mawi theih dan tur chungchang pawh a ni bawk lo. Kan sual kan huat em em leh ngaihdamna kan mamawh ngawih ngawih chungchang a ni. Krista chu Chhandamtu hlu, sual leh thihna leh hremhmun atanga min chhan chhuak theitu awmchhun a nihna hmuh thiam chungchang a ni a. Chu chu kan hmuh chian avanga engkim, kan chhungkua, kan nupa, kan ngaihhlut engkim, kan neih zawng zawng, chan vek inhuamna nun a ni.”
”Tunlai evangelical kohhranho thuvuvuk nia lang chu - Kristianna hlawhtlin leh hlawhtlin loh hi mipui hip tam leh tam lovah langa an hre tlat, hi a ni a. Pathian ram zauna hi mi tam zawkin an tuipui leh tuipui lohvah innghata an hre tlat hi niin a lang. Hetiang ngaihdan dik lo hi hmanlai atanga lo awm fo tawh a ni.”
Heng baka a thil sawi tam tak hian hemi chungchang ka tuina khawrh chhuak nasa hle a. A bu hming Hot Tub Religion nalh ka tih loh avanga kum chanve lai ka lo dah tawl tawh, WOC Bookstall-ah Rs 100/- vela ka lei (printed price pawh 1998 daih tawh khan USD 12.95 lawih! Rs 500/- pawh chhiar se ka ngam dawn vei nen!) chu ka la chhuak thar leh a. He lehkhabu hi lar thawkhat tak thin a ni a, a ziaktu JI Packer pawh hi evangelical circle-a hriat hlawh tak a ni nghe nghe a. Reformed theologian tha mi, theology ro tak tak anga mi hriat thin te nung taka sawi thiam thin a ni. Engtik hun lai emaw phei kha chuan Christianity Today magazine chhiartu sang tam takten Christian writer ropui bera, CS Lewis-a dawtah, an thlan ve ngat kha a nia. A lehkhabu man tlem tea ka’n hmu chu nui ru ver ver chungin ka thur nalh lo thei lo.
Ka chhiar tirh phat atangin min hip nghal chut mai a ni. Ngaihzawng nei runthluk tak ang maiin ka rilru a cham run mai a. Ka chhiar chhuah hma zawng chuan chang dang ka kan hleithei lo va, tui hal reh hleithei lo ang maiin ka chak reng mai a ni. JI Packer-a hian a ziak ngaihnawm thlawt, a sawifiah thiamin tan chhan a nei tha thin. A thu sawi reng reng a pawimawh em em leh dik em emin kan hre mai a ni. Kum 1988 daiha chhuah tawh kha ni mah se a hlutna a la kiam miah lo a ni awm e. Thu ziakah na na na chuan Packer-a hi chu MacArthur khi chuan a tluk lovin ka hria a. A thuziakah hian ‘tuihnang’ MacArthura stylea kan hmuh zen zen loh kan hmu thin a. Tawngkam mawi leh pawm nuam, ril bawk si hi Packera ropuina a ni a; fiah fel taka ziah, a dik lo lai hlawi thlak bawrh bawrh leh Bible zirtirna khawrh chhuah hi MacArthura specialna a ni thung. Packera lehkhabu ziah hi ka ban phak chu ka chhiar deuh vek tawh a, chung zingah chuan a classic Knowing God tih pawh kha a tel ngei e. Mahse tuna mi tluka ka tuipui, ngaihnawm ka tih leh hlu ka tih hi a la awm lo a ni awm e.
A sawi thenkhat,
“Hman deuh khan hot tub (tui lum kuang)ah ka inchiah vang vang a, fiamthu thawh pahin sahbawn phuante chuan ka infiam vel a, he hot tub hi tunlai sakhuana nena inang riaua hriatna ka nei ta a. Hot tub a awm chu a lum nuam vung vung mai a, hah hi a dam sawng sawng mai a ni. A nal deuh pelh avangin kan thu nghet thei lo va, eng teh chiam a vei hleihtheih loh a ni. Eng mah min phut teh tuk lo…mahse a nuam thlawt hi a ni ringawt. Mi tam tak chuan Kristianna pawh hi chutiang tur chuan an duh a, chutiang anga sawi phet an tum thin bawk. Biak In chhungah leh kohhran hall-ah te hian ‘hot-tubs’ te hi dah vek ila, inkhawm kan thahnem reng mai tur…
”Mahse kan Kristianna-ah hian hot tub thil - mahni nuam tih zawng leh hlimna zawn chung chung a, harsa kan tih thil leh, ngaihdan tlanglawn lo zawk avanga mite cheksawlhna te pumpelh tum hram hram- bak a awm lo a nih chuan, Isuan kraws pu tura min kohna leh kan nun lailuma Pathian dahna lam chu kan hlat hle ang a, khawvel hnenah keimahni tawizia bak tawktarh tur kan nei lo tihna a ni ang.
Kan Kristian nun enfiah nan a tha mang e maw.
“Tunlaiah chuan khawvel thila inthiar fihlim chungchang kan sawi pawhin khawvel tih dan anga tih ve loh chungchang ang chauhvah kan sawi ngam tawh a, kan tum ram chu khawvel tum ram nen a danglam tam tawh lo fo. Khawvel chuan thil nuam, hlawkna leh hming thatna a zawng a, Kristiante pawhin chutiang tho chu kan zawng a ni. Heng thilte hi hnawl duhna thinlung emaw hnawl thei tura chakna emaw kan nei tawh lo. A chhan chiang tak pawh kan Kristianna her remin, thianghlimna aia hlimna uar, nakin huna malsawmna dawn aia vawiina malsawmna dawn, hriselna leh hausakna te Pathian thilpek duhawm ber anga zirtir, naupangtea thihna tuar te pawh khawvel sual kal san hmana thil tha tak aiin vanduaina rapthlak ber leh Pathian thatna rinhlelh rum rumna tur thil angah kan chhuah tak vang a ni.”
A va han sawi pui rem rem ve le! Indawm kun ngaih ngaihna khawp a ni awm e.
“Chung lam atanga siam tharna hi vawiinah lo thleng dawn ta se engtin nge a lan ang?… Pakhatna, Bible thuneihna kan uar ang…Pahnihna, chatuan thil lam kan tuipui ang…Pathumna, sakhaw thil ngawr ngawr buaipui aiin Pathian lam thilah kan phur ang…Palina, thianghlimna nun kan ngai pawimawh hle ang…Pangana, kohhran kan ngaihlu lehzual ang…Parukna, insiam tha turin kan inhawng ang…”
He lehkhabu ropui phek tin mai hi ka thai rang thleh thluah a. Ka la rin loh pawimawh deuh deuh a la awm teuh ka rin avangin chhiar nawn leh ka la tum cheu. He lehkhabu hi chu tunlai mite tana textbook tling niin ka hria. A phek hnung lam chuan, “1980 chho vela tana lehkhabu tha; fiah leh tawi fel tak taka tunlai khawvela Kristiante buaina chungchanga ngaihtuahna chawk tho thei tak tak thufinga khat,” tiin sawi mah se kumin 2024-ah hian a hlutna chhete pawhin a kiam lo va, a thute hi a la hlui lo hle a ni.
Hei hi ka chanchin, ka vei leh ka hlimna a ni a. Word of Christ Bookstall, a bik takin used books an zawrhte hi ka tana Pathian malsawmna liau liauah ka ngai. He lehkhabu dawr hi chu awm lo se ka lehkhabu duh ngawih ngawih tam tak hi ka hmu phakin ka nei phak ngai lovang. A thawktute lah hi an felin kawm an nuam a. He dawr avang hian ka neih phak ngai loh tur, tuna ka roh em em lehkhabu tha tam tak ka neih phah tih ka hria. Anmahni avangin Pathian hnenah lawmthu ka sawi a, an dawr pawh hi changtlung zel sela ka duhsak khawp mai. India hmar chhak kilkhawr taka lehkhabu ngainatu, a bik takin Christian Booksworms te tan Pathian tirh an ni hawt e.
*****





Comments

Popular posts from this blog

CHANCHIN THA NIHNA TAK

𝐙𝐔 𝐋𝐄𝐇 𝐑𝐔𝐈𝐇𝐇𝐋𝐎: 𝐓𝐇𝐋𝐀𝐑𝐀𝐔 𝐍𝐔𝐍 𝐀 𝐍𝐆𝐇𝐀𝐖𝐍𝐆 𝐃𝐀𝐍

Engtinnge Kristian Nun Nghet kan neih theih ang le?