𝐎𝐒𝐇𝐎 𝐑𝐀𝐉𝐍𝐄𝐄𝐒𝐇 𝐏𝐔𝐈 𝐑𝐎𝐇 𝐊𝐇𝐀

Mizote khawvel hi a zau ve deuh deuh a, lung si taka kan thil pawm tlan tawh te meuh pawh su deuh dawrh dawrh thei ngaihdan thar kan tawng zel dawn a ni. Hei hi thil nihphung tur a ni a, kan zam mai tur a ni lo. Mahse inring renga hmachhawn turin kan inbuatsaih tur a ni ang. Hnam dang kara sei lian leh tet te atanga lehkha zira hun tam zawk hmang mai bakah, ei zawnnna avanga midang zinga khawsa kan tam zel ang dawn a. Mak kan tih tak tak sawi chhuak phawng phawng pawh an rawn awm zel ang tih a rin theih mai. Hmannia kan nau pakhat video viral chiama a thil sawi tam tak pawh khan rilru chu a la deuh a. Tunhmaa a chanchin kan lo hriat thin vai pa khawsa mak deuh Bhagwan Rajneesh, a hnua Osho inti ta bawk a ngaihsan thu te a rawn sawi ta hial a. Vawiina kan titi nan han hmang ta ila.

𝐓𝐮𝐧𝐠𝐞 𝐎𝐬𝐡𝐨 𝐑𝐚𝐣𝐧𝐞𝐞𝐬𝐡 𝐜𝐡𝐮

A hming tak chu Chandra Mohan Jain a ni a. Kum 1931 December 11 khan Madhya Pradesh-ah a piang a, ‘Acharya Rajneesh’ tih te, ‘Bhagwan Shree Rajneesh’ tih te, ‘Osho’ tih te hi a hming inphuah chi hrang hrang te an ni. Philosopher, Godman, Mystic te a ni vek. Mi hneh theihna danglam tak neiin thlarau nun danglam tak a zirtir thin a. Sakhaw bil neih hi thlarau nun nena inmil thei lo niin a zirtir nangin Hindu sakhaw zirtirna thil a la nasa hle thung. Meditation chi khat ‘dynamic meditation’ an tih chu a uar hle a. Inserh thianghlimna lam hi hnawlin mahni duh dang ang taka nun pawp mai, khawtlang ngaihdan leh sakhaw zirtirna inphuar beh tir loh hi a thupui hle a ni. Acharya (zirtirtu) tih hi a paih phawt a, Bhagwan (pathian) a inti a, chumi hnuah Bhagwan tih hi paih lehin ‘Osho’ (tihena awm) tih a thlang ta. A thih hnuah a hoten ‘Osho Rajneesh’ tih hi an thlang ta ber a ni awm e. ‘Bhagwan’ (pathian) han intih vel kha chu “Ka fiamthu a nih kha,” te a ti vel leh mai mai a ni awm e.

Kum 1953-ah ‘enlightenment’ (thlarau lam harhna) changin a insawi a. Philosophy zirin MA Gold Medalist leh national-level debate champion a ni a. Raipur Sanskrit College te, University of Jabalpur-ah te zirtirna a thawk thin a. Mahse a zirtirna dangdai tak avang hian heng hmunah te hian a leng rei lo va. Mumbaiah 1970 khan zirtirna a pe ta tak tak a. A hming pawh Acharya (zirtirtu) tih atangin ‘Bhagwan’ (pathian) tiin a invuah ta a ni. A hriselnain Mumbai a ngeih loh avangin Pune lamah 1974 khan an insawn a, sorkar leh khawtlang an mil famkim lo zel bawk a. India rama leng lo deuhva inhriain 1981 khan US Oregon-ah a insawn ta a, mahse an thiltih dan hi a danglam em avangin an lo mil leh chuang lo va, 1986 khan US sorkarin puhna chi hrang hrang avangin an man a, India ramah rawn thawn letin Pune-ah a inkhuar leh a, tichuan 1990 khan kum 58 mi chauh niin a thi ta a ni.

𝐓𝐡𝐞 𝐒𝐞𝐱 𝐆𝐮𝐫𝐮

Pu Rajneesh-a larpui tak chu mipat-hmeichhiatna (sex) chungchanga zirtirna mak danglam tak a neih hi a ni a. ‘The Sex Guru’ tiin a hminglem an chhersak hial a ni. Hei hi mi tam zawk a hipna chhan pawh a ni awm e. US-a an insawn thlak tirha chanchinbua an inthehlarna thu pawh hi a pui rem rem hle: “Sex – insum ngai hauh suh! Do lovin luhchilh zawk la, hre chiang la, hmangaihnain pawmchilh ang che. I nunah mipat-hmeichhiatna thil chu a kilkhawr ber thlengin hrut chhuak la, i hlawkpui turzia leh i thatpui nasat turzia chu mak i ti zawk ang. Sex hriat chianna chuan thlarau nun hriat chiannaah a hruai ang che a. Zalenna dik tak changin sex i hriat dan pawh a lo dang vek dawn a ni. Hlimpui tur i hmu tam zawk ang a, i lo lawm tawh zawk ang, thian i lo ngah tawh zawk ang a, tun hma zawng anga ren run thil ni lovin intihhlimna thil a lo ni mai tawh dawn a ni. Tichuan, sex chu a tawpna ni lovin a bul tanna chauh a ni mai ang,” tiin. Sap awm herh ho a hip nasat dan tur chu ngaihtuah mai teh.

Osho zirtirnaah chuan, sakhua leh khawtlang dan awm sa te hian sex hi khuahkhirh nasa lutukin a ngai a. Zalen taka mahni duh ang anga hman mai hi thil tha ber leh a nih dan phung tur niin a sawi. Inneihna leh nupa nihna te hi thil tul lo tak niin a hria a. Kawppui pawh a remchan ang zela neih mai mai tur a ni. Oregona an hmunpuiah phei chuan mipain hmeichhia an tam hneh deuh va, hmeichhiate chu inhawng zau thiam turin an infuih hial a ni awm e! Naupangte thleng hian sex chungchanga inkhuahkhirh miah loh tur niin a zirtir thin tiin an zinga lo khawsa ve nghek tawh Satya Bharti Franklin chuan a lehkhabu Promise of Paradise: A Woman’s Intimate Story of the Perils of Life with Rajneesh, tih buah a sawi. Sex chungchanga zalenna hian thlarau zalenna leh pathian pawhnaah mi a hruai thinin a zirtir tlat a. Mi an mut duna a vawrtawp an thlen lai tak hi Khuanu nena inpawhna nun temna a ni a tih chu! Hetiang zirtirna maksak hi ngaisangtu awm herh tak tak an tam a nia!

𝐌𝐢 𝐛𝐚𝐰𝐧 𝐭𝐮𝐫𝐮

Osho Rajneesh hian sex chungchang chauh hi a zirtir a ni hauh lo a. Sex chu a ve chauh zawk a tih theih hial ang. A zirtirna laipui pakhat chu tun huna mahni duh dan ang taka nun hi a ni a. Midang ngaihdan te, sakhaw inzirtirna, khawtlang leh nu leh pate kaihruaina lo awm tawh zawng zawngin in khuahkhirhtir loh leh hma lam hun pawh dawn chuang lova tuna kan hlim dan leh nuam kan tih dan ang bera awm turin mi a fuih thin. Sex chungchangah pawh insum talh talhna hian rah tha lo tak tak a nei thinin a sawi hial a ni. Hindu ho uar tak rilru sawr bing ‘meditation’ hmanga hlimna leh hahdamna thlen te pawh a zirtir nasa a, a hnena kalte chu a lo tihtir zel bawk thin. Hindu zirtirna kalphung pangngai ang deuhvin ‘mahni’ (‘ego’, speaker thenkhatin ‘keimaha keimah’ an tih ang deuh hi a ni mai awm e) nihna piahlama kan nihna dik tak zu hriatna thlarau dinhmun mak tak mai ‘universal consciousness’ (Khuanu pawhna) an tih zu thlen a ngai pawimawh hle a ni.

India thuziak mi lar Khushwant Singh chuan, “Osho hi chu India rama piang tawh zinga thinker lehkhathiam ber, ngaihtuahna fim ber, thil ngaihtuah chhuah thiam ber leh ‘original’ ber a ni,” a lo ti tawh a. Sakhaw zirtirtu zingah sakhaw dang zirtirnate chik taka zir chiangtu awmchhun a ni, a ti hial. Tunlai mite duh dan a hre thiam hle ni tur a ni. A vanglaia US Oregona a zu khawsak lai khan ram acre 64000 (260 sq kms) ang vela zau lawih an zu delh a, neih chen lamah a han kal tak tak chu khawvel car man to Rolls Royce car (a tlawm ber chi pakhat man pawh Cheng Nuai 350 man vel) ringawt pawh 93 a nei hem mai. A ram Rajneeshpuram an tih hi khawpui pakhat ang a ni a thlawhna tum hmun pawh a awm hial a ni. India sakhaw zirtirtu(godmen) dang ang lo taka lei nawmna chen leh thlarau nun sang a kaihkawp thiam em avang hian tun thlengin a lar a ni awm e. A lehkhabu ziak 650 te chu tawng 55-a lehlin an ni tawh a, copy maktaduai tam tak an hralh a. Thenkhat phei chuan hralh tam lamah Bible pawh la khum hial turin an sawi. Tun thleng hian Pune-a a lu nghahna hmun khuan kum tinin mi 200,000 vel tlawhtu a la nei ziah niin an sawi bawk. Mi namai chu a ni lo e.

𝐓𝐢 𝐦𝐚𝐤 𝐯𝐞 𝐭𝐡𝐢𝐧 𝐦𝐚𝐰𝐥𝐞

Pu Rajneesh-a zirtirna hi chuan midang tana luan chhuah lam chu a hlat ve khawp a. Mahni chan san lam ngawr ngawr a ni. Ani ngei pawhin Mother Teresa anga mi rethei tanpui vela buai a tum loh thu a sawi chhuak a. A chhan pawh, “Mi rethei an awm ka duh loh vang a ni,” zu ti hlauha mawle. ‘Mi rethei an awm lo’ tih vang ngawtin mi rethei bo ta duak se thil tha tak zu ni dawn a! An camp-a nu pakhatin sex lama a chak telh telh thu leh a pasal zawk a hniam telh telh thu an harsatna chungchangah a rawn a, ani pek chuan a pasal hmuh lai ngei a midang mutpui turin a lo hrilh a ni awm e. Chu chuan a pasalah thikna avangin a thawk tha turah a ngai a ni! Thlarau lama ‘pathian’ (Bhagwan) pakhat tling meuh khawpa inchhal si hian tisa thil a hneh bik lohzia chu sum leh pai, awm nawmna leh tlereuh a neihte chu lunghlu, rangkachak leh sana man to tak tak a chheprelh baka car man to chi a hun del dulah hian a lang chiang ve khawp mai.

A tirah chuan sakhaw bu hrang hrang te hi ama hrilhfiahna ngat a zirtir thin a. A hminga chutiang sakhaw vuante tan chuan awihawm tak a nih theih dan a awm thin. A tawp lamah erawh chuan chutiang chu a kalsan a, ama irawm ngei mai chu a zirtir ta. A zirtirna awmze dik tak pawh tur chuan amaha intukluhna famkim a phut tlat a. Chumi atang chauhvin ‘tihenna’ dik tak chu chan theih a ni thung. Sawi sual erawh a ngah ve hmel khawp mai. Isua pawh khan a thih hma kum 17 chhung chu India rama khawsa ang leh a zirtirnate kha Gautama Buddha zirtirna a khar chhawn angin a sawi roh a. Kum 112 mi niin Kashmira thi ang zu sawi hialin a! Pahalgamah an phumin a sawi ta deuh deuh! Tin, Pu Rajneesh hian inneihna hi a ngaisang lo riau mai bawk a. “Inneihna kan tih hi a tunlai tawh lo. Inneihna hian mi nuai tam tak hlimna a tihbo sak thin a ni. Nupui-pasala han insiam hrim hrim mai hian thutak a pai lo,” te zu ti ta deuh deuh a!

A thu sawi mak zualte thenkhat:

1. “Krista i ni theih reng laiin eng vangin nge Kristian i nih duh ang?”

2. “Tumah misual kan awm lo. Kan sual ber lai pawh hian pathian nihna kan kawl reng. Ka hrilh a che u, chhandamna in mamawh lo. Chu chu nangmahniah a awm sa,”

3. “Thu awih lohna hi sual a ni lo, than lenna a ni zawk,”

4. “Isua khan ngaihtuahna fim leh finna tlem te tal nei sela chuan Jerusalemah a kal lui lo tur a nia...Pathian Fapa Messia a nihna kha puan chhuah a tul lo...Krawsa khenbeh khan chu nihna chu a puang chhuak turah a ngai a...mahni intihhlumna kawng a zawh lui a ni ringawt...Krawsa khenbehnaah khan amahin mawh a phur a ni. A duh dan tak a nia lawm. Juda ho leh khami hun laia mi ho khan a thawhlehna thu an sawi ngai lo va. Thuthlung Thar chauhvin a sawi. Phuah chawp thawnthu a ni. Thawhlehna a awm lo,”

5. “Pathianin Evi a hrilh kha chu engmah hre lo tura a duh vang a nia...A thik a nih ka. Juda ho Pathian kha thikthu chhe tak a ni hrim hrim a. Anmahni tlukpuia an awm tur kha a phal lo. Hmangaihtu dik taka hmangaihtu pa a ni thei lo...Hriatna hi sual a ni lo...chhia leh tha hriatna thei chu ei ngei rawh u.”

Hui ha!

𝐍𝐠𝐚𝐢𝐡𝐭𝐮𝐚𝐡𝐧𝐚 𝐜𝐡𝐚𝐰𝐤 𝐭𝐡𝐨 𝐬𝐞

Han ngaihtuah mai pawha zirtirna uchuak lutuk hi eng vangin nge mi tam takin an tuipui theih a, dik riaua an hriat theih ni ang le. A zirtirnain a luhchilh tak tak tawh te chuan tha ti tak an ni. A chhan pawh Atheist te ang lovin ‘thlarau nun’ a sawi tlat a, ‘thlarau nunah’ insumkarna sawiselin mahni duhzawng um tura infuihna a tuh hneh hle bawk a. Chu mai chu ni lovin mi tin hiptu sex a hmang tangkai thiam em em mai hi a ni. A hmel leh lan dan mi pangngai tana rapawm deuhroh hial te pawh hi tha leh duhawm an ti em em mai a. Eng emaw ‘rau’ chuan a thuam ngei chu a ni awm e. Thlarau Thianghlim erawh a hlat hmel hle a ni. Netflix-a an documentary ‘Wild Wild Country’ –ah hian saruaka lam ho suau suau te, drugs chungchanga fihlim lohna te, inhuat leh intai, inthah tum te, dan bawhchhiatna leh man an nih tak hlawm dan te a chiang hle a ni.

Hei tak hi kan fimkhurna tur ni se. Thlarau thilah hian kan duh zawng leh chak zawng um a, Pathian duh dan nihtir phet tumna hi a lian duh hle. Hei hi mi tam tak, Mizote telin, man fuh hleihtheih loh a ni. Nuam kan tih zawng leh kan nuna thil fel hlel deuh pawh min palzam theih tirtu zirtirna te hi awih leh pawm ‘thlarau’ mai a awl khawp mai. Chutih rualin Kristian zirtirna dik tak hi chu fiah tak a ni thung a. Hriat fuh leh pawh fuh bik riau lam aiin kraws pua a thu awih lam a uar zar zar a. Rilru leh ngaihtuahna lama pawh tum ngial lam aiin ni tin nuna mahni inphat lam hi a ngai pawimawh zawk thin. Rilru sawr binga (meditation) mahni nihna dik tak hriat chhuaha lawm veng veng lam aiin ‘Ni tinin i aw hriat fo ka duh thin, ni tinin i hmel hmuh fo ka duh thin,’ tiin an zai thin zawk a ni. Kristiante tana thlarau nun dik chu Krista an a ni e. Chu bak zawn kual chiam chi a ni lo.

𝐏𝐚𝐭𝐡𝐢𝐚𝐧 𝐭𝐡𝐢𝐥 𝐫𝐞𝐥 𝐝𝐚𝐧 𝐡𝐢!

Hetih lai hian thil mak angreng deuh mai a thleng tlat mai a. Khatia US Oregon atanga mualpho taka an chhuah hnu khan an kalsan ram kha US Billionaire Dennis Washington-an a lei a, Colorado-a Christian Youth Group Young Life t ih ho a pe a. Thalai te te tana Camping Centre changtlung tak an din ta a ni. Tunah chuan chu hmun, theih patawpa nawmsip tawl tumtute fuan khawmnaah chuan Isua Krista Chanchin Tha hrilin a awm a; insum kar lova eng pawh tih mai inzirtirna hmunah chuan thianghlim taka nun zirtir a ni ta daih mai. Pathian thil rel dan hi mak angreng tak chu a ni.

Kum 2003 khan Pune-a Osho Ashram chu ka tlawh ve tehmial a. Tlawhtu dang pawh an awm ve nawk mai. Innghah khawmna hmunah chuan Rajneesha thusawite chu an chhuah reng a. Chu campa lut tur chuan HIV test an ngai pawimawh hle tih an hriattirna tarah chuan a hriat mai a. A chhung han fang tur chuan luh mante pawh chawi a ngai a. Keini pawh sap nu upa lam tawh hian min hruai kual a. A chhung ril tak tak erawh chu thlen an phal chuang lo. ‘A thih hnuah hian tunge zirtirna hi chhunzawm le aw?’ tia ka zawh chuan sap pitar chuan, “Osho chu thi tawh mah se a zirtirnate hi a lo record hnem a, chu chu kan ngaithla thin a. Amah awm tawh lo mah se ‘We feel hi presence’,” tia ban vai darh chunga min hrilh kha ka la hre reng. Eng rau emaw zawng a awm ve chiang a ni.

Hunawl neih deuh hunah a lehkhabute hi uluk zawka chhiar a chakawm. Hriatna tihzauh nan hrim hrim a nih loh pawhin comedian search lamah te a tangkai mahna!

*****