𝐌𝐔𝐓𝐓𝐇𝐋𝐔𝐊 𝐋𝐄𝐇 𝐊𝐄𝐈

A tir atang khan muthlu chi ka ni ve hrim hrim a niang chu, mutthluk nawmzia pawhtu zinga pakhat ka ni ve tih hi ka nun kawng chhovah a lang chiang chho hle mai. Exam dawn vel lai hian a nuam zual thin hle a, Biak In chhungah hian a nuam bawk (a pawi lo tihna lam ni lovin). Kan han insum tang tang a, a chhuak tawh lutuk tuar zo lovin ‘a nih nih ni teh se’ kan tia kan han muthlu siai siai mai hi chu nuam sang sang tak a ni. Biak Ina mutthluk phei hi chu Thlarau lamin sawtpui dawn phei se chuan a chin tam chi khawp mai. Mahse, sawtpui theih a ni hauh si lo va.

Mutthluk vanga buaina ka thlen hmasak ber tum, naupang te ka nih laia thil thleng, kha ka la hre reng a. Mahse kum engzah mi nge ka nih chu ka hre tawh lo thung. Tlai lam deuhah ka mut a chhuak tlat mai a, khumah ka phei ta a. Thosilen inhlim tawh chu min hliah tawk vel chiahin a lo tla fual a ni awm a. Tui em emin ka mu bawrh bawrh a. Ka mut tur tumah ka hrilh loh avang khan ka chhungten ka awmna an hre mai si lo. Zanriah ei hun a lo thleng a, ni dang ang lo takin ka reh vang vang mai a. Ka chhungte an buai ru ta viau a, ka thiante an zawh leh an hre bik si lo. Khawlaiah min zawng vet vet mai a ni. Min rawn hmu chhuak ta nge, keimahin ka harh chhuak tih pawh ka hre tawh lo. Chaw ka ei meuh chuan a thim ruih tawh a, veng lehlama ka patea kan chanchin a hriat avangin a lo lang bawk a. Nuih a za duh tlang hle mai.

Sikul kalnaah te pawh biang delh lam thlan hluamin ka muthlu thin tih ka hria. Class lak lai te hian mut a chhuak thin ngaih ngaih hle a ni. College kan kal hnu phei chuan zan lam ka meng reiin ka tho hma deuh thin bawka, class rooma mutthluk kha ka insum zo ngang thin lo a ni. Kan Biology hotunu khan tih ngaihna min hre ngang lo va, tum khat phei chu ka lo muthlu nghet lutuk kha ka classmate zawng zawngte nena intiam rualin min lo chhuahsan daih a, tukverha min bihin ka harh hun an lo chang niin! Ka han harh thut mai chu hril a hai duh ngei mai. Pawn atangin an lo nui dar dar mai lehnghal. Thiante zingah sawi zui a hlawh hat hat khawp mai. College kal chhung hian hostelah ka awm deuh ber a. Zan khat chu kan hostel bul ramhnuaiah thian pahnih nen Bethel turin kan kal a. A thim angreng khawp mai a. Ramhnuaiah chuan kan han kal fal a, kan tawngtai ta tlar tlar a. Kei pek chu ka tawngtai lai khan ka lo chatthla niin! Zan thim hnuaiah ka ngawi vang vang tawh mai si. Thiante an mangang, min lo zawng nasa tawh mai. “He tah pawh hian a awm lo,” ti lang lang hian min tiharh ta a ni. A zan lehah chuan kan bethel chhunzawm lo chiang hle.

Tum khat chu thiante nen kan haw hova, zan lai velah ni tain ka hria Jalagabandha (Assam) velah chaw ei turin kan tawp a. Ka mut chhuak lutuk avang chuan chaw ei loh ka thlang ta a. Bus an chhuahsan vek a, kei chu ka mu berh berh mai a ni. Kal a hun dawn a, driver pawh a rawn thu tawh a, engine a han tiri tan a, ka zun chhuak chu kal hmaa inthiar lawk turin ka han chhuak ve a. Ka zung zo chu nepnawi an zawrhna velah chuan ka han teihawi leh kher a. Bus lama ka han phei leh chu a lo kal daih tawh lo niin! Ka va han hrilhai tehreng em! Vairamah, zanlaiah lehnghal; vaitawng thiam loh nen, pawisa neih tawh loh nen, ka mangang takzet a ni. Ka thutpuipa, thiante zinga mi ni lo, ka huatzia kha aw! Sawi nachang a hre lo ni ngei tur a nia. Vanneih asiamin bus dang thiante chuanna a lo thleng a, kan inhnawh ve leh thei hram a ni. Chuti ni lo sela chuan kha zan kha ka buai ve ngawt ang, ka thawmhnaw zawng zawng lah kha an phur daih mai si a! Busa ka mu nasa thin kha chu thiamawm dan ka awm ve tho mai. Motor ka ruih nasat thin avangin damdawi ka ei thin a, khatiang damdawi kha mut tichhuak thei deuh mai a lo ni a, kawng tluanin ka mu thin a ni ber mai. Bakah, zin kawng a tawi deuhah ka ngai mai thin.

Kan hotuten Mumbaia meeting tura min tirh tuma ka chet chhiat kha chu a la rei vak lo zawk a. Airport kawngpui bul mai a nih avangin line bus-a thlen theih mai a ni a. Kan nu’n min hriatchian avangin ‘Bus-ah muthlu reng reng suh,’ tiin min warning a. Confi angreng takin ka thu vei than a, atirah chuan ka harh fu mai. Amaherawhchu, darkar 2 dawn kal kha a lo nia, ka hriat loh hlanin ka mut a lo chhuak lehpek niin, ka han harh meuh chuan airport peng kan lo pel daih tawh mai a ni. Ka va han mangang tak! Sana ka han en a, autorickshaw laka tlan vang vang chuan ka la hman tih ka hre thei mai a. Hmanhmawh tawkin kan let leh char char a, counterah ka va inreport chu le! “I tlai lutuk tawh,” min lo ti. A va buaithlak thin tak em! Mutthluk vang maia sum tam tak senga meeting min tirhna han thulh leh air ticket an lakna han sen thlawn mai tur chu ka inthlahrung ngawih ngawih a ni, a zahthlak nasa dawn bawk. Khami tuma ka ngen nasatzia leh thupha ka chawi nasatzia kha hmelhriat tu emawin min lo hmu ang tih ka hlau hnuhnawh ngawt mai; fiamthuin camera ten min lo la ta se a pawi dawnzia hi chhut pawh ka chhut ngam lo. Mahse, vanneihthlak angreng deuhvin connecting flight min zawnsak a, VIP seat ruakah nuam deuhvin ka thlen theih phah ta zawk a nih kha. Khami tum kha chu ka tlai chhe em em pawh a lo ni lo va; a hnuah thawktu pakhat min hrilh danin, flight thenkhat cancel a nih avangin kan thlawhna chuanna turah khan an lo beng hlawm a lo ni a, tlema kal tlai deuh kha chu min lo hnawl mai a lo ni zawk awm e. A chang chuan thil tawn hi a fuh lo thin khawp a ni.

Vairama lehkha kan zir laiin lunch zawhah hian kan senior batch nen combine-class pakhat kan la thin a. Khaw lum deuh bawk nen chawi ei khamah chuan mut a chhuak duh hle pek a. Ka hmaa thu kan senior chuan hawi kualin, ‘Sleep, Sleep, Sleep,’ a ti leh thin a. Mi zawng zawng hi kan muthlu emaw tih mai a awl a ni. Mahse, kei pek kha ka lo muthlu langsar deuh emaw ni dawn ni. Ni hnih ni thum hnuah chuan Principal hmu tura kohna ka dawng ta a. Eng vang nge tih ka hre miah lo. Hotute be hreh vak lo chi ka nih avangin ka kal nghal mai a, phur angreng takin, “Ka pu min ko em ni? Eng thil nge ni?” ka va ti var a. Ani chuan, “I lo kal maw...mahse, member dangte pawh lo kal se i lo nghak ang,” a ti ta roh a. Mak ka ti tan hle mai. Tichuan, kan zirtirtu 4/5 vel, ni tain ka hria, nen chuan kan thu khawm ta raih mai a. A chhan awm ka la hre mai si lo, min chawimawi dawn emaw ka la ti ta fan a! Ngaihtuah pawh ka ngaihtuah phak loh class-a ka mutthluk vang chuan min han zilh ta a nih chu. Mak tak a ni! Ka zak angreng a, sawi tur ka vai khawp mai. Ka inrin loh lampang tak a ni. Chhuanlamah “Ka BP a san deuh thin avangin mutthluk hi insum ka harsat thin aniang,” te ka ti vel ta mai mai niin ka hria (BP kha chu sang deuh thin reng a). Kan Principalin “Take some walk,” min tih pawh kha ka la hre reng. Khami tum zet kha chu ka lungawi lo ve khawp mai. Muthlu zawng zawng zingah kei kher min thlang kha chu ka digest thei mawlh lo a ni. “Engvang nge? A chhan thuk zawk a awm em ni?” tiin conspiracy thlengin ka ringhlel rum rum. Tuna ka ngaihtuah let pawh hian kha combine class in-charge teacher kha chu a nep ka la ti reng a ni. A issue a ho lutuk! Mutthluk vanga committee-in an zilh awmchhun ka ni hial awm asin! Thil dangah min zilhna tur hre mawlh si lo le!

Biak Ina mutthluk case hi chu a tam thei ngawt ang. Kan chin deuhtheuh niin a lang a, sawi tur kan neih theuh ka ring. Kan tleirawl laiin chhun lam hna kan thawh rim deuh avangin hnar deuh thlerh thlerhin ka muhil tawh a, a nuihzatthlak hle a ni. Tum khat kum hlui thlah zana kan tlaivar chu zing tawngtai inkhawm ho kan nang a, kum thar ni khatna nanana chu tel ve nghal kan rawt a, Biak In tlar hnung berah kan thianho kan thu dal a, kan lo muthlu chiang hle aniang chu patling pakhatin chhuah paha min rawn kaih tho ka la hre reng mai. Tun hnu deuha rawngbawlnaa kan luh hnu hian Ramthar Field ka enkawl laiin ka che chhe leh hle mai. Field chu tawng dang hmangho zingah a ni a, kan attached church erawh chu Mizo hlir kan ni thung a. Pathianni tum khat chu Field kan fang a, kan hah angreng hle a. Inkhawm dawn hnaihah in kan thleng a, chaw kan ei sawk sawk a. Thiani chuan, “I hah viau te chuan inkhawm lo la a ni mai alawm,” mi lo ti a. Keia insangphek laklawh chuan inkhawm chu ka tilui tlat a. Khami zan kher kher khan Upa seata thutpui tur an lo awm hauh lo mai a (Kohhran lian tak a ni lo hrim hrim a). Keimah chauh chuan ka thu ta nalh mai a. Chet chhiat a hlauhawm leh ta hle mai. Kan Upain thu a sawi a, ka ngaithla tha viau mai a, minute 15 vel a thlen pawh ka la hria, mahse chumi mitkhapkar teah chuan ka chatthla leh ta. Thu sawi chu minute 20 velah a zo a ni awm e, ka hre miah lo; Chairman a ding, ka la hre miah lo. Hla a thlang, ka la harh lo. Mipui an ding thup tawh, ka thutnaah ka la thu veng veng. Ka fanu-in min rawn kai harh ta a ni. A va han pawi thin tak! Mi zawng zawngin then thain min lo en lehnghal. Kha thilthleng atang khan Biak Inah fal taka thut loh tur tih hi ka zir chhuak chiang hle a ni!

Mut that hi hringnuna thil pawimawh tak mai a ni a. Engemaw zawnga mut kham loh emaw, a hun lova mut chhuak tlat mai thin hi a pawi ve thin khawp mai. Chutih rualin mutchhuak tak kan han mu siai siai mai te hi a va han nuam thin tak em!

*****