Kristian nun nghet kan tih hi engnge ni le?

Kristian nun nghet han tih lemah, Kristian nun nghet leh nghet lo hi a hrang a hraiin a awm lem lo. Nun nghet nei si lo va Kristian inti ve si chu an awm thin a, mahni nih dan tur ang ni pha lo Kristian pawh a awm theih nameuh mai. Nun inthlahdah, chak lohnain a tuam vel, rawngbawlna kawnga ke pen hlei thei lo, Krista zuina kawnga lo petek leh hlauh mai thin, a tha emaw kan tih laia lo tlu leh mai chi hi ang hi ‘nghet lo’ kan tih ang chi chu an ni ber mai awm e. Kristian nun dan tur pangngaia nung rei deuh nia kan hriatte nun hi ‘Kristian Nun Nghet’ kan tihin a kawh chu an ni deuh ber bawk.

Tunge Kristian nuna ‘nghet’ kan tih chu?

            Zirtirna thenkhatah chuan Kristian nghet hi kan awm lo a ni awm e. “Krista chauh a nghet a mihring chu kan nghet thei lo, nghet tur pawhin Pathianin min phut lo,” tiin an sawi thin. Ril awm takin a langa  mahse ngaihtuah chian ngai tak a ni. Kristian nunah hian nghet takin a kal theih tih hriat a tha. Nghet tura phut pawh kan ni. “Nghet takin, tihchet rual lohvin…” (I Kor. 15:58) tih a nih kha maw. Chu chu thlarau nun insawizawina tha taka lain a lo awm thei a ni. Hun pawh a duh rei ang. Ringtu dik tak chuan a pianthar veleh bul a tan a ni nghal bawk a.

Kristian Nun Nghet chu a hnuaia mite atang hian hriat fiah i’n tum teh ang:

1.      Sual langsar laka fihlim.

A chekngel zawnga kan chhut chuan tumah sual laka fihlim kan awm lo. Heti a nih vang hian mi thenkhat zirtir danah chuan Kohhran Upa, nun uluk em em leh khawlaia rui thle mai mai hi Pathiana an dinhmun inang (tling lo) rengin an sawi thei mai. A nih lohzia kan hre theuhin ka ring. Sual langsar tak tak – Pathian biak leh a rawngbawlna ngaihthah, ruih theih thil chin, mipat-hmeichhiatna hman khawloh, eiruk, midangte nena innghirngho, etc. laka fihlim hi Kristian nun nghet zia a ni. Sual langsarah pawh fihlim lote hi chu sual biru zawk, mite hmuh phak lovah phei chuan an him lo lehzualin a rin theih a ni.

2.      Pathian Thu Hriat.

Kristian tin hi theologian angah kan ngai thei a nih loh pawhin theology chu kan nei theuh a ni. Mawl bera inngai pawhin Pathian thu pawm dan leh hriat thiam dan kan nei theuh va. Chu chu kan nunpui a ni deuh mai. Pathian Thu kan hriat leh kan pawm dan hian kan Kristian nun a hril thui hle a. Kristian nun nghet neitute chuan Pathian Thu hriatna puitling tak an nei thin.

Zirtirna tharlamin a chhem len vel mai mai theih hi Kristian nghet an ni ngai lova, thuhriltu thenkhat tawngkam thiamna avang mai maia thar ta vuka inhria leh phur thar ta hlut thin te hi Kristian nun nghet nei an ni ngai meuh lo. Kristian nuna nghet tak chuan Kohhran zirtirna laipui hi a hre chiang hle a; chu bak chu Pathian Thu tak tak a awm chuang lo a ni tih a hre bawk. Mahni lawina kohhran pawn lama thlarau chaw zawng dun dun te hi mi ngaihtuahawm tak an ni chawk. Ei zawng bik tak an lo nei a nih pawhin mi puitling chuan pawm dan leh lo dawnsawn dan tawk an thiam thin a ni.

3.      Rawngbawlna Rilru Put.

Ringtu inti rawngbawlna rilru nei mang hauh lo, mahni ngaih pawimawh leh tha tih lam uma midangte tana rawngbawlna ngaithah tlat hi kan awm thin. Hetiang mi hi Kristian nun dik leh nghet neiah kan ngai lo fo. Kan Pathian hi missionary a ni a, Isua Krista kha missionary dik tak a ni bawk. Chuvangin Kristian dik tak chuan missionary rilru a pu thin a ni. Missionary rilru pu kan tih chu, Chanchintha hre tura midangte duhsakna leh chumi atana mahni inpekna thinlung neih hi a ni. Kristian nun nghet neitu chuan kohhrana rawngbawlna a ngai pawimawh a, missionary rilru puin a nun a hmang thin. Rawngbawlnaah a inpein a che chhuak a ni ber e. Harsatna dangin a tlakbuak a nih ngawt loh chuan, tel ngei ngei tura miin an rin leh beisei tlat tawh ang chi hi NUN NGHET NEI kan ti tlangpui thin. Tel ve turah pawh an ngaih loh mi nih hi thil pawi tak a tling a ni.

4.      Eizawnnaa Rinawm.

Nitin eizawn hi kan tih makmawh leh ngaihthah theih hauh loh a ni. Mi thenkhat, Kohhran thiltih leh rawngbawlnaa langsar tak, nitin eizawnna hnaa rintlak loh leh rinawm lo an awm. Hei hi thil pawi tak a ni. Hetiang mite hian Pathian leh a Kohhran an tihmingchhe thin hle a ni.  Hre chiangtuten an ring ngai lo. Kohhran upa eiruknaa fihlim lo, KTP hruaitu ni si mahni hnaa zawmthaw tak, Kohhran Hmeichhe hruaitu sumdawnna kawnga mi duham leh midang bum hreh miah lo, sorkar khap thil hmanga intihhausak hreh miah lo rawngbawltu hi Kristian nghet an ni ngai lo. Kristian mahni ni tin hnaa rintlak, duhamna leh thatchhiatnain a tihbuai lem lohte hi Kristian nun nghet neiah miten an chhal thin a ni.

5.      Chaw tak zawn thiam

Kristian nun nghet nei chuan chaw tha a zawng thiam thin. Hei hi puitling zia dik tak a ni bawk. Burma sipai commando-a tel tawh pakhat chuan an trainningnaah, an hotuten ei tur engmah kentir lovin chawlhkar hnih chhung tawp ramhnuaia an tlat chhuahtir thu a sawi. Mahnia ei tur inzawn chawp a ngai a, mahni dam khawchhuahna tur buaipui tur a ni. A hreawmin a hautak hle ang. Mahse, he training hi commando tha nih nan a tul tlat si. Mahnia ram hnuaia tal thei chu commando tha an ni angin mahnia chaw tha leh ei tur tha hmu thiam hi nun nghet nei an ni. Mi thenkhat chuan Nilai zan inkhawmah te, inrinni zanah leh thusawi thiam tak ni lem lovin thu an sawite hian Thlarau lam chaw an hmu lo mai thin a. An bei a dawng a, an chak loh phah thuai thin. Ringtu nghet erawh chuan Pathian Biakna engah pawh hian thlarau lam chaw tha a hmu a, thu sawi thiam lo pawh an tan chuan an lo awm har khawp mai. Tin, kohhran hnatlang, KTP leh Kohhran thiltih hrang hrang bakah, mahni ni tin eizawnna hmunah pawh chaw tha tak an hmu thei zel mai. A sawitu thiam leh thiam loh emaw, a satu awm mawi leh mawi loh emaw pawh a ni ber lo. Tawngkam thiam leh sawi tlawr thiam nazawngin chaw tha an pe bik chuang lo tih a hre chiang a; mihring tam leh thawm nat avang ringawtin Thlarau lam vitamin a tam chuang hek lo tih a hre chiang em em bawk a. Tin, mitin hian sawtpui thil bik kan nei theuh tih pawh a hai lo. Kristian nun nghet neitu chuan amahin a sawtpui tur chaw tha hmuhna bik a hre ngei ang.